Serapis, Sarapis - Serapis (łac. lub gr. Sarapis) – synkretyczny bóg grecko - egipski łączące cechy kilku bogów: świętego byka Apisa - Ozyrysa , Zeusa , Asklepiosa , Plutona i Dionizosa . Kult Serapisa powstał w IV - III wieku p.n.e. w Egipcie, rządzonym przez Ptolemeuszy . Serapis był naczelnym bóstwem dynastii Ptolemeuszy . Jego najbardziej znana świątynia to Serapejon w Aleksandrii . Ptolemeusz I Soter podjął działania mające na celu zintegrowanie religii egipskiej z wierzeniami greckiej rodziny panującej. Ptolemeusz starał się znaleźć bóstwo które mogłoby być czczone zarówno przez Egipcjan, jaki i Greków. Grecy nie darzyli wielkim szacunkiem egipskich bóstw zoomorficznych, więc to przedstawienie antropomorficzne zostało wybrane jako ekwiwalent popularnego egipskiego bóstwa Apisa . Bóstwo zostało nazwane Aser-hapi (i.e. Ozyrys - Apis ). Wkrótce przyjęła się forma imienia bóstwa Serapis. Miało ono reprezentować Ozyrysa . Serapis był panem świata podziemnego, patronem przyrody i sprawcą cudownych uzdrowień, wybawicielem i bogiem sztuki lekarskiej, zapewniał też życie wieczne.
Spis treści
1 Ikonografia
2 Historia
3 Galeria
4 Zobacz też
Ikonografia
Współczesne wyobrażenie Serapisa aleksandryjskiego z atrybutami.
Serapis był przedstawiany jako siedząca na tronie postać, przypominająca Hadesa lub Plutona ( bóstwa chtoniczne ). Na głowie miał modius czyli kosz, pojemnik na ziarno (był to grecki symbol krainy zmarłych). Bóg dzierżył skeptrum (berło) oznaczające władzę. Towarzyszył mu Cerber , strażnik zaświatów, leżący u jego stop oraz wąż, prawdopodobnie nawiązujący do egipskiego symbolu władzy – ureusza .
Serapis (czyli Ozyrys ) miał małżonkę Izydę i syna Harpokratesa (zhellenizowana forma Horusa ).
Historia
Najstarsza, dyskutowana, wzmianka o Serapisie znajduje się w opisie śmierci Aleksandra Wielkiego w Babilonie ( 323 r. p.n.e. ) podanym przez Arriana . Według tego opisu, Serapis miał świątynię w Babilonie i miano zasięgać jego rady przy śmierci króla. Prawdopodobnie wzmiankę Arriana można wyjaśnić, przez odwołanie się jednego z tytułów babilońskiego boga Ea ( Enki ). Brzmiał on Serapsi czyli władca otchłani/głębiny. Byłaby więc to wzmianka nie związana z grecko-egipskim bóstwem.
Według Plutarcha , Ptolemeusz miał być pouczony w wizji sennej przez nieznanego boga. Bóg ten kazał mu przywieść posąg boga z Synopy do Aleksandrii . Tam dwaj eksperci mieli obwieścić, że posąg przedstawia Serapisa. Jeden z tych ekspertów pochodził z rodziny Eumolpidów, której członkowie tradycyjnie należeli do hierofantów misteriów eleuzyjskich . Drugim z ekspertów miał być Manethon . Według części egiptologów, wspomniana przez Plutarcha Synopa odnosi się w rzeczywistości do wzgórza Sinopeion. Nazwę tą miało nosić miejsce, w którym już istniała świątynia Serapisa w Memfis . Według Tacyta , Serapis nim trafił do Aleksandrii miał być bogiem miejscowości Rakotis . Głównymi ośrodkami kultu boga były Memfis i Aleksandria , a po rozprzestrzenieniu się kultu w świecie hellenistycznym świątynie Serapisa znajdowały się w wielu miastach Grecji i na wyspie Delos . Po zdobyciu Egiptu przez Rzymian ( 30 r. p.n.e. ) bóg zaczął odgrywać także pewną rolę w świecie religii rzymskiej. W Rzymie , Sepapis był czczony w Iseum Campense, świątyni Izydy na Polu Marsowym zbudowanej w okresie drugiego triumwiratu . Rzymski kult Izydy i Serapisa zyskał popularność w późnym I w. po Chrystusie. Przyczynić się do mogła rola Serapisa w cudach, których miał doświadczyć Wespazjan w Aleksandrii , gdzie zatrzymał się przed swoim powrotem do Rzymu , gdzie został cesarzem w 70 roku. Od czasów dynastii flawijskiej Serapis okazjonalnie pojawiał się na monetach cesarskich wespół z panującym cesarzem. Kult Serapisa utrzymywał się oficjalnie do czasów zburzenia aleksandryjskiego Serapejonu przez chrześcijański tumult i ostatecznego zakazu kultu wprowadzonego przez Teodozjusza .
Galeria
Rzymska lampka oliwna z popiersiem Serapisa w asyście słońca i księżyca. Efez 100-150 AD. British Museum
Hellenistyczno-rzymska terakotowa głowa Serapisa, ikonograficznie zbliżona do Zeusa (Staatliches Museum Ägyptischer Kunst, Munich)
Zeus z Otricoli
Posążek Serapisa z Begram, Afganistan
Głowa Serapisa (150-200 AD),
Zobacz też
Serapejon
Publikacja jest udostępniona w encyklopedii serwisu Szkolnictwo.pl. Treść objęta jest licencją GNU Wolnej Dokumentacji w wersji 1.1 lub dowolnej pózniejszej opublikowanej przez Free Software Foundation i została ona opracowana na podstawie Wikipedii, tutaj możesz znaleźć artykuł źródłowy oraz autorów.
Inne hasła zawierające informacje o "Serapis":
Serapis Serapis, Sarapis - Serapis (łac. lub gr. Sarapis) – synkretyczny bóg grecko - egipski ...
Serapejon ...
Aleksandria ...
290 p.n.e. ...
Pozzuoli ...
Hermes Trismegistos ...
Kategoria:Bóstwa egipskie ...
Starożytny Egipt ...
Religia starożytnego Rzymu ...
Izyda była czczona. W tej uwspółcześnionej formie obok Izydy występował jej nowy towarzysz Serapis, a jej syn Horus otrzymał nowe, greckie imię Harpokrates. Świątynie poświęcone ...
https://www.szkolnictwo.pl/szukaj,Serapis
Zablokowano
