Jak by mało było zmartwień to na słońcu powstała duża plama i grozi wyrzutem.

[Lothar.]

Gigantyczna plama na Słońcu podwoiła swój rozmiar w ciągu zaledwie 24 godzin. Jest skierowana prosto na nas
24.06.2022
Magdalena Salik
Udostępnij:

W ciągu ostatniego tygodnia w okolicach słonecznego równika uformowała się gigantyczna plama na Słońcu. Może być źródłem rozbłysków słonecznych. Jednak zdaniem naukowców nie będą one groźne dla naszej planety.
W tym artykule:

    Co to jest rozbłysk słoneczny?
    Czy rozbłysk słoneczny zagraża Ziemi?
    Jak zmienia się aktywność Słońca?
    Jak groźny może być koronalny wyrzut masy?

Obserwacje Słońca pozwoliły odkryć wiele zaskakujących zjawisk, jakie zachodzą na powierzchni i w atmosferze naszej gwiazdy. Jednym z nich są plamy słoneczne. To miejsca na powierzchni Słońca, które są wyraźnie ciemniejsze i chłodniejsze niż ich otoczenie.

Niższa temperatura to skutek nadzwyczaj silnego pola magnetycznego. To ono sprawia, że ciepło znajdujące się wewnątrz gwiazdy nie wydostaje się na jej powierzchnię.

– Prościej ujmując, plama na Słońcu to po prostu region o silnej aktywności magnetycznej – wyjaśnia Rob Steenburgh, szef National Oceanic and Atmospheric Administration’s Space Weather Forecast Office. Czyli ośrodka naukowego, którego zadaniem jest śledzenie i prognozowanie pogody na Słońcu.
Co to jest rozbłysk słoneczny?

Ostatnio zainteresowanie naukowców NOAA (i innych podobnych instytucji) wzbudził region Słońca określony jako AR3038. To gigantyczna plama słoneczna, która znajduje się w okolicach równika gwiazdy. Jest ona wycelowana prosto w kierunku Ziemi.
Słońce: narodziny i śmierć naszej najbliższej gwiazdy. Co się stanie ze Słońcem w przyszłości? (Fot. NASA's Goddard Space Flight Center)
Budowa Słońca: narodziny i śmierć naszej najbliższej gwiazdy. Co się stanie ze Słońcem w przyszłości?

W ciągu 24 godzin między ostatnią niedzielą a poniedziałkiem jej rozmiar powiększył się aż dwukrotnie. W tej chwili średnica AR3038 jest o 2,5 razy większa niż średnica całej Ziemi.

Dlaczego ma to dla nas znaczenie? Plamy słoneczne mogą generować rozbłyski słoneczne. Są one efektem zmian w silnym polu magnetycznym plamy – nachodzenia na siebie, skręcania, zrywania i wreszcie ponownego łączenia jego linii. Skutkiem tego może być uwolnienie ogromnych ilości energii kinetycznej i cieplej.
Czy rozbłysk słoneczny zagraża Ziemi?

AR3038 wygląda groźnie, jednak naukowcy uspokajają – nie powinien sprawić nam większych kłopotów. Plama była już źródłem rozbłysków klasy C, których skutki są dla nas nieodczuwane. Zdaniem C. Alex Young, dyrektora naukowego w należącym do NASA Goddard Space Flight Center, energia w niej zgromadzona może co najwyżej doprowadzić do pojawienia się rozbłysku klasy M, czyli średniej wielkości. Szanse na to wynoszą 30 proc.

Rozbłyski słoneczne oznacza się literami od A do X. Następnie dodaje się do nich cyfrę, która wskazuje na intensywność zjawiska. Najsilniejsze rozbłyski oznaczone są jako X20. Mogłyby zagrozić pracy satelitów oraz doprowadzić do awarii sieci komunikacyjnych i energetycznych na Ziemi. Na szczęście zdarzają się średnio raz w słonecznym cyklu. Natomiast rozbłyski klasy M mogą spowodować najwyżej problemy z transmisją radiową w okolicach biegunów ziemskich.
Jak zmienia się aktywność Słońca?

Aktywność Słońca zmienia się w jedenastoletnim cyklu. Naukowcy zaobserwowali, że w tym czasie Słońce ma swoje maksima i minima, czyli okresy maksymalnej i minimalnej aktywności. Ostatnie minimum solarne miało miejsce w grudniu 2019 r.
burza słoneczna
Potężna burza słoneczna może dosłownie unicestwić internet

Od tego czasu aktywność Słońca stale rośnie. Solarne maksimum przewidywane jest na czerwiec 2025 roku. Oznacza to, że do tego czasu wszelkie zjawiska zachodzące w obrębie naszej gwiazdy będą się tylko nasilać. Dotyczy to rozbłysków słonecznych, a także innego zjawiska – koronalnych wyrzutów masy (CME).
Jak groźny może być koronalny wyrzut masy?

Koronalny wyrzut masy powstaje, gdy rozgrzany gaz – czyli plazma – odrywa się od atmosfery Słońca i zostaje wyrzucony w przestrzeń kosmiczną. CME mogą osiągać ogromne prędkości – od 200 do 2000 km/s – i mają silne pole magnetyczne. Gdy koronalny wyrzut masy dociera do Ziemi, może „przebić się” przez magnetosferę i wywołać na Ziemi burzę magnetyczną.

Jak poważne mogą być jej skutki? Zdaniem naukowców najsilniejszą burzę magnetyczną odnotowano w 1859 roku. Był to tak zwany Carrington Event. Został nazwany tak od nazwiska astronoma, który zaobserwował rozbłysk słoneczny będący źródłem potężnego CME. Na całym świecie przestał wówczas działać telegraf, a zorzę polarną jaśniejszą od Księżyca widziano nawet na Karaibach.

Według współczesnych badaczy uwolniła się wówczas energia odpowiadająca wybuchowi 10 miliardów bomb atomowych o sile jednej megatony. Obecnie tak potężny CME mógłby zniszczyć satelity i naziemne instalacje energetyczne.

Źródła: phys.org, Science Alert.

[Lothar.]

Słońce coraz bardziej niebezpieczne. 2023 zaczęło z przytupem
Nie da się ukryć, że życie na Ziemi, a w zasadzie całe istnienie naszej planety jest ściśle związane z tym, jak funkcjonuje Słońce. A tak się składa, iż nasza gwiazda nowy rok zaczęła wyjątkowo energicznie.
Aleksander Kowal
17.01.2023|
Przeczytasz w 3 minuty
Słońce coraz bardziej niebezpieczne. 2023 zaczęło z przytupem

Przejawia się to obecnością rozbłysków słonecznych, czyli wyrzutów promieniowania elektromagnetycznego. Dochodzi do nich, gdy pola magnetyczne w niektórych regionach Słońca stają się szczególnie intensywne. Co więcej, nasza gwiazda doświadcza 11-letnich cykli, w czasie których jego bieguny się odwracają. Wtedy też pola magnetyczne przemieszczają się, korygując swoje ustawienie względem odwróconych biegunów.

Czytaj też: Panele słoneczne o niesłychanej sprawności trafiają na rynek. Będą schodzić jak świeże bułeczki

W międzyczasie aktywność Słońca przechodzi między minimalną i maksymalną. Obecne maksimum powinno przypaść na 2024 bądź 2025 rok, co oznacza, że jesteśmy już bardzo blisko szczytu. Im bardziej się ku niemu kierujemy, tym więcej plam słonecznych pojawia się na powierzchni naszej gwiazdy.

W niektórych przypadkach plamy słoneczne emitują silne rozbłyski słoneczne. Te mogą być klasyfikowane jako rozbłyski klasy A, B, C, M bądź X. Jak się pewnie domyślacie, rozbłyski klasy A są stosunkowo słabe, podczas gdy X – najsilniejsze. W ostatnim czasie szczególną uwagę astronomów przykuwała plama słoneczna AR3182. Od 1 stycznia na jej konto przypisano trzy rozbłyski oraz co najmniej jeden koronalny wyrzut masy. Inna plama, znana jako AR3190, również może w najbliższym czasie doprowadzić do podobnych zjawisk.
Słońce zbliża się obecnie do szczytu swojej aktywności

Ta druga jest skierowana w stronę Ziemi, co dodatkowo komplikuje sytuację. Co więcej, jest na tyle imponujących rozmiarów, że można ją dostrzec nawet z użyciem amatorskiego teleskopu. O ile rozbłyski słoneczne docierają do nas niemal w mgnieniu oka, tak koronalne wyrzuty masy potrzebują do osiągnięcia tego celu znacznie więcej czasu, średnio 15-18 godzin. Kiedy już znajdą się w obrębie Ziemi, mogą wpływać na tutejsze pole magnetyczne, wywołując burze geomagnetyczne i zapewniając efektowne zorze.

Czytaj też: Satelita ERBS spadnie na Ziemię. Jak duże jest zagrożenie?

W kontekście rosnącej liczby plam słonecznych tego typu wieści nie są szczególnie pocieszające. Możemy się spodziewać wzrostu częstotliwości zakłóceń komunikacyjnych i innych problemów, choćby dla astronautów przebywających na orbicie. Nie wspominając o najsilniejszych burzach geomagnetycznych, które mogłyby nawet całkowicie unicestwić ziemską komunikację.

[Amigoland]

Już nawet Słońce nie może patrzeć na to co wyprawia się na Ziemi

[Lothar.]