Wow :) Dziś.... imieniny Dagny >;)

[Lothar.]

Dagny Juel Przybyszewska (ur. 8 czerwca 1867 w Kongsvinger, zm. 5 czerwca 1901 w Tyflisie) – norweska pisarka, pianistka, tłumaczka, autorka dramatów, utworów poetyckich prozą i wierszy, muza artystów końca XIX wieku.

Wiosną 1893 roku nazwisko Dagny łączono z malarzem Edvardem Munchem i dramatopisarzem Augustem Strindbergiem. W marcu 1893 roku Dagny miała krótki i burzliwy romans ze Strindbergiem, który zakończył się interwencją jej rodziny i powrotem na kilka tygodni do Kongsvinger. Po powrocie, 18 sierpnia 1893, Juel wyszła za mąż za poznanego tej wiosny „Pod Czarnym Prosiakiem” pisarza Stanisława Przybyszewskiego. Przybyszewski był już wtedy związany z Martą Foerder, z którą miał już syna (Bolesław, ur. 22 lutego 1892) i która była w ciąży z kolejnym jego dzieckiem (Mieczysława, ur. 14 listopada 1893). Juel wiedziała o tym związku.

W latach 1893–1898 Przybyszewscy mieszkali na zmianę w Berlinie i Kongsvinger, obracając się w kręgach cyganerii artystycznej. W czasie pierwszego wspólnego pobytu w Norwegii od wiosny do jesieni 1894 roku poznali m.in. Henryka Ibsena, Gustava Vigelanda, Theodora Kittelsena, Knuta Hamsuna. Zimę 1894/95 Przybyszewscy spędzili w Berlinie.

Przybyszewski cały czas utrzymywał związek z Martą Foerder: ich trzecie dziecko (Janina) urodziło się 6 lutego 1895 roku. W tym czasie w ciąży była również Przybyszewska, w związku z tym Przybyszewscy ponownie wyjechali do Kongsvinger, korzystając z gościnności rodziców Przybyszewskiej. Zenon, syn Dagny i Stanisława, urodził się 28 września 1895 roku w Konsvinger. Jego ojciec był w tym czasie w Berlinie.

Kilka tygodni później Przybyszewski ponownie przyjechał do Norwegii. Z końcem roku małżonkowie wyjechali do Sztokholmu, a potem do Kopenhagi, pozostawiając syna u rodziny w Kongsvinger. Wczesną wiosną 1896 roku Przybyszewski wyruszył do Berlina, a Przybyszewska wróciła do Rolighed. Stanisław dołączył do żony z końcem maja 1896 roku. Tam dotarła do nich wiadomość o samobójczej śmierci Marty Foerder (9 czerwca 1896), która była ze Stanisławem w czwartej ciąży. Przybyszewscy pojechali do Berlina, gdzie Stanisław Przybyszewski, pod zarzutem przyczynienia się do śmierci Marty, został aresztowany i przez dwa tygodnie przebywał w więzieniu. Zwolniono go dzięki wpływom bliskich i staraniom Dagny[1].

Mimo wyroku uniewinniającego przyjaciele z kręgu „Czarnego Prosiaka” odsunęli się od niego. W latach 1896–1897 Przybyszewscy obracali się więc w kręgach mieszczańskich i salonowych. Zaprzyjaźnili się m.in. z konsulową Idą Auerbach, późniejszą drugą żoną Richarda Dehmela, tłumaczką Hedwigą Lachmann, malarką Julie Wolfthorn, kompozytorem Conradem Ansorge i jego żoną pianistką Margarethe. Margarethe Ansorge stała się jedną z najbliższych przyjaciółek Dagny Przybyszewskiej.

Wczesną wiosną 1897 roku okazało się, że Przybyszewska jest w kolejnej ciąży, dlatego też opuściła Berlin i udała się do Kongsvinger. Przybyszewski dołączył do żony później, ale przed porodem ponownie powrócił do Berlina w sprawach zawodowych. W tym czasie, 3 października 1897, Przybyszewska urodziła córkę Ivi, która była też nazywana Iwi, a jako osoba dorosła wybrała imię Iwa[2]. Wkrótce po porodzie Przybyszewska wyjechała do Berlina, pozostawiając dzieci pod opieką swoich rodziców. W styczniu 1898 roku Przybyszewscy wyjechali do Hiszpanii, do małej nadmorskiej miejscowości Playa de la Mera niedaleko A Coruña, na zaproszenie mieszkającego tam polskiego filozofa Wincentego Lutosławskiego. Z powodów zatargów z Lutosławskim, który był przeciwnikiem alkoholu, Przybyszewscy po kilku tygodniach wyjechali do Paryża, gdzie obracali się w kręgach paryskiej Polonii skupionej wokół Zenona Przesmyckiego (Miriama).

Latem 1898 powrócili do Kongsvinger. Wkrótce Stanisław Przybyszewski otrzymał propozycję objęcia redakcji krakowskiego pisma „Życie”. Jesienią 1898 roku Przybyszewscy z dziećmi przenieśli się do Krakowa, gdzie oboje stali się centralnymi postaciami światka krakowskiej bohemy. Wśród młodych artystów skupionych wokół Przybyszewskiego byli m.in. Tadeusz Boy-Żeleński, Wojciech Weiss, Jan Nalborczyk, bracia Stanisław i Wincenty Korab-Brzozowscy.

W czerwcu 1899 roku Przybyszewski pojechał do Lwowa. Zamieszkał tam u poety Jana Kasprowicza i nawiązał romans z jego żoną, Jadwigą. Równocześnie związał się z malarką Anielą Pająkówną: z tego związku przyszła w 1901 roku na świat późniejsza pisarka Stanisława Przybyszewska.

Z początkiem 1900 roku Przybyszewska opuściła męża i przez rok podróżowała po Europie. Niepotwierdzone pogłoski łączą jej osobę z samobójstwem Stanisława Korab-Brzozowskiego (1876-1901), jednego z najwybitniejszych przedstawicieli nurtu dekadenckiego w poezji młodopolskiej: Tadeusz Boy-Żeleński uważa, że przyczyną śmierci była miłość do Przybyszewskiej; według Artura Hutnikiewicza powodem samobójstwa mogła być niemożność wywikłania się poety z trójkąta tworzonego przez niego, Przybyszewską i Władysława Emeryka.

Wiosną 1901 roku Przybyszewscy spotkali się w Warszawie i postanowili wybrać wspólnie do Tyflisu na zaproszenie krakowskiego studenta, wielbiciela i kochanka Przybyszewskiej, Władysława Emeryka. Przybyszewska wyjechała pierwsza wraz z Emerykiem i synkiem Zenonem. Stanisław z Ivi miał dojechać później, ale – mimo obietnicy – wyjeżdżać nie miał zamiaru. Po kilku tygodniach pobytu w stolicy Gruzji, 5 czerwca 1901 roku, w pokoju tyfliskiego Grand Hotelu Emeryk zastrzelił Przybyszewską, po czym popełnił samobójstwo.

Dagny Juel Przybyszewska została pochowana w dniu swoich 34. urodzin na cmentarzu na Kukach. W 1999 roku jej szczątki zostały ekshumowane i przeniesione w inne miejsce cmentarza na Kukach w Tbilisi.
Twórczość
Dagny Juel z synem Zenonem

Pozostawiła po sobie skromny dorobek literacki. Jest autorką czterech dramatów: Den sterkere (Silniejszy), Når solen går ned (Kiedy słońce zachodzi[3]), Synden (Grzech) i Ravnegård (Krucze gniazdo[4] / Krukowisko), opowiadania Rediviva, czternastu wierszy oraz czterech utworów poetyckich prozą (Sing mir das Lied vom Leben und vom Tode..., Et la tristesse de tout cela, oh, mon âme.., In questa tomba oscura..., I tusmørket (O zmierzchu)). Część z nich zostało opublikowanych za życia autorki na łamach krakowskiego „Życia” i norweskiego „Samtiden” (Współczesność). Przekładów utworów dokonał Stanisław Przybyszewski we współpracy ze Stanisławem Lackiem.

Dagny Juel Przybyszewska zajmowała się także propagowaniem sztuki współczesnych jej artystów. Dzięki niej odbyła się w 1903 (już po jej śmierci) pierwsza polska wystawa prac graficznych Edvarda Muncha. Przybyszewska tłumaczyła na język norweski utwory męża, a także innych pisarzy. Napisała szkic poświęcony twórczości norweskiego rysownika Theodora Kittelsena. Była wielokrotnie portretowana przez europejskich malarzy i rzeźbiarzy – Edvarda Muncha, Stanisława Wyspiańskiego, Wojciecha Weissa, Jana Nalborczyka, Julie Wolfthorn, Annę Costenoble i wielu innych.

[Lothar.]

[Lothar.]

[Lothar.]

[Lothar.]

[michalina]

Moja dawna idolka...;)))
Pisałam już,jak Mama z ciekawości przeczytała o niej książkę,"Dagny Przybyszewska zbłąkana gwiazda"by zobaczyć,czym ta jej córka się fascynuje.
Pamiętam jak weszła do mojego pokoju,rzuciła książką o biurko i mówi:i co,taką k*chcesz byc jak ta Dagny?
Oj,działo się