Zespół Aspergera (ZA), Asperger’s Syndrome (AS), jest specyficznym rodzajem nieuleczalnego, Całościowego Zaburzenia Rozwojowego mieszczącego się w spektrum autystycznym Autism Spectrum Disorder (ASD).
W ogólnym, medycznym ujęciu, Zespołem Aspergera określa się zaburzenie rozwoju umysłowego objawiające się trudnościami w kontaktach z otoczeniem. Osoby chore nie posiadają specyficznych (w przeciwieństwie do osób zdrowych) umiejętności, np. akceptowania zmian. Cechą szczególną Zespołu Aspergera, jest obsesyjne zainteresowanie i fascynacja określoną tematyką.
Psychiatra - asperger
Konsultacja psychiatry - pierwszorazowa
od 250 zł
KUP WIZYTĘ
Dzięki zastosowaniu odpowiednich rozwiązań terapeutycznych, obserwuje się korzystne zmiany tj. podnoszenie jakości życia zarówno chorujących na zespół Aspergera dzieci jak i osób dorosłych.
Zespół Aspergera sprawia, że u osób chorych rozwijają się inne, niespecyficzne, rozwinięte umiejętności np.:
ponadprzeciętna pamięć wzrokowa;
niezwykła pamięć długotrwała;
wysokorozwinięta pamięć robocza czyli zdolność utrzymywania informacji w stanie bezpośredniej dostępności podczas rozwiązywania problemu z jednoczesną skłonnością do szybkiego zapominania myśli;
szczegółowa wiedza z danej dziedziny np. historii czy geografii.
W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, zespół Aspergera znajduje się w grupie zaburzeń psychicznych i zachowania, sklasyfikowany w podgrupie zaburzeń rozwoju psychologicznego.
Zespół Aspergera charakteryzuje się takimi samymi nieprawidłowościami w zakresie interakcji społecznych jak autyzm, a także ograniczonym, stereotypowym repertuarem zainteresowań i aktywności (…) W początkach wieku dojrzałego pojawiają się sporadycznie epizody psychotyczne. [1]
Zespół Aspergera definiowany jest jako całościowe zaburzenie rozwojowe przejawiające się:
odchyleniem jakościowym od norm w zakresie interakcji społecznych;
odchyleniem jakościowym od norm w zakresie wzorców komunikacji;
ograniczonym i stereotypowym repertuarem zainteresowań oraz aktywności;
nieprawidłowościami jakościowymi, będącymi podstawową cechą funkcjonowania jednostki we wszystkich sytuacjach;
w przypadku współistniejących, innych stanów chorobowych lub opóźnień rozwojowych, specjaliści przypisują dodatkowy kod rozpoznania schorzenia u Pacjenta.
Obok autyzmu dziecięcego, atypowego czy zespołu Retta, Zespół Aspergera (F84.5 ICD-10) określany jest jako zaburzenie o niepewnej wartości nozologicznej, obejmujące w tej kategorii psychopatię autystyczną oraz zaburzenia schizoidalne okresu dzieciństwa.
Przyczyny Zespołu Aspergera
Przyczyny Zespołu Aspergera nie są jeszcze dokładnie znane. Wskazuje się na tendencje występujące w rodzinie i specyficzne cechy posiadane przez rodziców zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia Zespołu Aspergera u dziecka. Wśród przyczyn zaburzenia, najczęściej wymienia się:
czynniki genetyczne:
Zaburzenia ze spektrum autyzmu [w tym zespół Aspergera] wykazują zgodność u 31% bliźniąt dwuzygotycznych i 88% u bliźniąt jednojajowych co sugeruje częściowo genetyczną etiologię zaburzenia. [2]
badanie „Polimorfizm pojedynczego nukleotydu rs6716901 w genie SLC25A12 jest powiązany z Zespołem Aspergera”, w połączeniu z wcześniej przeprowadzonymi badaniami (nad etiologią zaburzenia) dostarczyło dowodów na obecność SLC25A12 [3] w etiologii zespołu Aspergera. Naukowcy podkreślali konieczność przeprowadzenia dalszych badań na poziomie komórkowym i molekularnym, aby wyjaśnić rolę genu w rozwoju ASC.
wiek ojca (powyżej czterdziestego roku życia);
urazy i choroby z okresu prenatalnego:
niedonoszona ciąża;
przenoszona ciąża;
poród pośladkowy;
uraz dziecka w okresie prenatalnym;
różyczka;
ospa wietrzna;
cytomegalia;
uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego o różnej etiologii:
infekcja mózgu;
toksoplazmoza;
uraz okołoporodowy;
dlaczego dzieci chorują na aspergera?
Zespół Aspergera a autyzm
Z racji, iż Zespół Aspergera mieści się w spektrum autystycznym, zauważa się wiele cech wspólnych między tymi dwoma odrębnymi jednostkami chorobowymi.
W ogólnym zestawieniu pięciu wybranych cech zaburzeń, zauważa się różnice między autyzmem a Zespołem Aspergera:
autyzm:
znaczne opóźnienie rozwoju poznawczego;
zainteresowanie przedmiotami lub częściami przedmiotów;
zaburzone funkcje językowe;
(pozorna) izolacja przed otoczeniem (nie w każdym przypadku);
prawidłowa sprawność motoryczna;
Zespół Aspergera:
rozwój poznawczy w normie;
obsesyjne zainteresowanie daną dziedziną nauki;
funkcje językowe w normie;
chęć nawiązywania kontaktów z otoczeniem ale nieumiejętnie;
słaba koordynacja motoryczna.
AS a inne choroby
Dzieci ze zdiagnozowanym syndromem Aspergera są bardziej narażone na powstanie innych problemów natury psychicznej (współwystępujące zaburzenia), takich jak:
depresja,
zespół deficytu uwagi,
schizofrenia;
zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne;
specyficzne trudności: dysleksja, dysgrafia, dysortografia;
zaburzenia hormonalne;
alergie i nietolerancje pokarmowe;
choroby metaboliczne.
Istnieje również lista zaburzeń pokrewnych/podobnych w stosunku do Zespołu Aspergera:
zespół Hellera;
autyzm wysokofunkcjonujący HFA;
autyzm niskofunkcjonujący LFA;
ADHD;
zespół Tourettea;
reaktywne zaburzenie przywiązania RAD;
aleksytymia;
choroba afektywna-dwubiegunowa;
zespol aspergera terapia
Jakie są objawy Zespołu Aspergera?
Zdarza się, że pierwsze objawy zaburzeń typowych dla ASD u dziecka są przez opiekunów ignorowane. Wynika to nierzadko z braku wiedzy na temat samego zaburzenia. Dziecko zachowujące się w określony, choć atypowy sposób (w przeciwieństwie do dzieci neurotypowych), może zostać uznane za „niegrzeczne”, z trudnym charakterem lub przechodzące bunt.
Niepokojące, alarmujące symptomy ASD, rodzice (opiekunowie) mogą zauważyć nawet przed ukończeniem pierwszego roku życia dziecka, choć zazwyczaj – do ukończenia przez niego dwóch lat. Najbardziej charakterystyczne objawy Zespołu Aspergera dostrzegane są powyżej trzeciego roku życia.
W wieku przedszkolnym, opiekunowie zauważają:
niechęć dziecka do aktywnego przebywania w grupie;
niechęć dziecka do zabawy z innymi dziećmi – rówieśnikami;
niechęć do zmian w otoczeniu – dziecko staje się nerwowe, niespokojne, płaczliwe;
problem z dostosowaniem się do zasad panujących w grupie;
sztywność i zaburzenia rozwoju mowy u dziecka;
brak umiejętności odczytywania gestów i mimiki;
unikanie kontaktu wzrokowego;
wycofanie i zachowywanie dystansu – bezpiecznej dla dziecka odległości w stosunku do innych osób przebywających w pomieszczeniu.
W ogólnej charakterystyce AS, wymienia się przede wszystkim niedostosowane, niewłaściwe lub minimalne interakcje społeczne. Wśród objawów Zespołu Aspergera wyróżnia się m.in.:
trudności w okazywaniu bliskiej więzi/przywiązania;
używanie specyficznego języka w komunikacji;
sposób komunikowania się z odbiorcą „wprost”;
nieumiejętność dostosowania mimiki do sytuacji społecznych;
nierozumienie subtelnych przekazów czy metafor;
brak emocjonalnego dostrojenia do emocji okazywanych przez inną osobę,
używanie określonych fraz lub ich akcentowanie w sposób niewłaściwy;
zadowolenie z przewidywalności i rytualności zachowań;
fascynacja ściśle określoną tematyką;
brak empatii;
u dzieci zauważalna: rzetelność, zdeterminowanie.
Diagnoza AS
Specjalista diagnozujący Pacjenta, podejmuje szereg czynności niezbędnych w celu prawidłowego rozpoznania całościowych zaburzeń rozwojowych. Specjalistyczna konsultacja obejmuje:
wykluczenie bądź potwierdzenie występowania zaburzenia, w oparciu o zebrane informacje (w tym m.in. badania, wywiad);
dokonanie diagnozy różnicowej (określenie zaburzenia);
określenie dalszego sposobu postępowania w pracy z Pacjentem.
Diagnozowanie autyzmu i Zespołu Aspargera, wymaga ścisłej współpracy zespołu specjalistów (m.in. psycholog, psychiatra, neurologopeda, psychoterapeuta) a sam proces diagnostyczny przebiega wieloetapowo.
KUP WIZYTĘ
Ścieżka diagnostyczna Zespołu Aspergera:
wywiad diagnostyczny – z rodzicami (w przypadku dziecka/młodzieży/osób niepełnoletnich), obejmujący pytania o:
rozwój fizyczny;
rozwój emocjonalny;
rozwój relacji;
rozwój umysłowy;
niepokojące zmiany/zachowania;
samodzielność.
analiza dokumentacji Pacjenta;
obserwacja psychologiczna;
przeprowadzenie niezbędnych badań – psychologicznych, logopedycznych i zlecenie wykonania dodatkowych;
obserwacja psychiatryczna;
zlecenie wykonania niezbędnych badań;
pogłębiony wywiad medyczny;
postawienie rozpoznania;
terapia – dalsze czynności postdiagnostyczne.
zespół aspergera terapia
Zespół Aspergera – metody terapeutyczne
Terapia integracji sensorycznej
Podjęta u małych Pacjentów, umożliwia sprawne funkcjonowanie w życiu społecznym. Terapia uczy tworzenia relacji z rówieśnikami, co na wczesnym etapie życia dziecka jest istotną umiejętnością.
Terapia behawioralna
Model terapeutyczny w nurcie behawioralnym ukierunkowany jest na zmianę niepożądanych zachowań, m.in. poprzez wskazywanie prawidłowych i akceptowalnych form zachowania. Terapeuci zwracają szczególną uwagę na teraźniejsze zachowania i sytuacje Pacjenta bardziej, niż przyczyny i źródła problemu umiejscowione w np. w przeszłych doświadczeniach.
Terapia kognitywna
Oddziaływanie terapeutyczne ma poprawić nastrój, samopoczucie i zachowanie Pacjentów. Efektem zmiany w sposobie postrzegania siebie, swojego świata wkoło i przekonań o innych ludziach, jest modyfikacja dysfunkcjonalnych przekonań zaburzających prawidłowy „odbiór” bodźców z zewnątrz. Małe zmiany sprawiają, że kolejne kroki terapeutyczne stają się łatwiejsze a wypracowana zmiana – trwalsza.
Terapia umiejętności społecznych
W ramach treningu umiejętności społecznych, osoby ze zdiagnozowanym ASD kształtują umiejętności przydatne w codziennym funkcjonowaniu. Nauka prawidłowych zachowań społecznych odbywa się np. poprzez odgrywanie ról. Uczestnicy nabywają lub podnoszą już posiadane umiejętności. Ćwiczenia oduczają również zachowań niepożądanych lub nieadekwatnych.
Umiejętności społeczne w ASD: Grupy CBT obejmujące trening umiejętności społecznych: badania przeglądowe sugerują, że 70% opublikowanych badań wykazało pozytywne efekty terapeutyczne [w przypadku interwencji] z udziałem rówieśników [nastąpiła] poprawa w częstości, ale nie jakości interakcji z rówieśnikami. [4]
Zespół Aspergera – historia rozpoznania choroby
Jednostka chorobowa, zwana psychopatią autystyczną, po raz pierwszy została opisana (na podstawie poszczególnych przypadków) w 1944 roku przez lekarza – Hansa Aspergera. W swoich badaniach zakładał, że choroba jest dziedziczona. Zauważył, że objawy są diagnozowane przeważnie u chłopców i choć mali Pacjenci wykazują objawy autyzmu, dobrze opanowują umiejętności komunikacyjne.
Obserwacje Aspergera dotyczące Pacjentów:
wypowiedzi cechuje:
bogate słownictwo;
poprawna składnia,
obecność neologizmów,
przesadnie „ścisły sposób wyrażania się”.
osoby diagnozowane wykazują:
niezgrabność;
sztywność;
niepoprawną koordynacje motoryczną;
Pacjentów oceniał jako osoby:
pedantyczne;
uporczywe;
zafascynowane problemem.
Z kolei rok wcześniej, w roku 1943, amerykański psychiatra Leo Kanner opisał zespół specyficznych dla nowego zaburzenia – objawów. Na podstawie swoich obserwacji, stworzył kryteria diagnostyczne dla jednostki zwanej autyzmem wczesnodziecięcym. U Pacjentów zauważył obecność określonych cech/objawów tj.:
głęboki brak kontaktu emocjonalnego z rówieśnikami;
obsesyjne pragnienie zachowania niezmienności (związane z odczuwaniem niepokoju);
fascynacja wybranymi przedmiotami (umiejętność precyzyjnego posługiwania się nimi);
mutyzm, mutyzm wybiórczy – nieumiejętność posługiwania się mową z jednoczesnym rozumieniem mowy i komunikatów;
znaczny potencjał poznawczy (niezwykła sprawność pamięci);
upośledzenie komunikacji niewerbalnej;
upośledzenie reaktywności społecznej;
celowe, powtarzające się, stereotypowe, niefunkcjonalne (również rytmiczne) ruchy (stereotypie ruchowe);
upodobanie do nietypowych form aktywności fizycznej;
osobliwe reakcje na wybrane bodźce sensoryczne;
częste napady złości i agresji.
KUP WIZYTĘ
asperger terapia
Zespół Aspergera – co jeszcze warto wiedzieć?
Warto wiedzieć, że:
u osób ze zdiagnozowanym Zespołem Aspergera lub autyzmem, występuje duża różnorodność względem dysfunkcji – rodzaju i ich stopnia nasilenia;
w Zespole Aspergera i autyzmie charakterystyczne jest występowanie tych samych dysfunkcji, jednak w przypadku tego pierwszego, osoby z niepełnosprawnością najczęściej pozostają w normie intelektualnej;
szacuje się, że około 10% populacji osób ze zdiagnozowanym Zespołem Aspergera, wykazuje szczególne zdolności – pomimo trudności w relacjach z innymi, mogą (a nierzadko zostają) geniuszami w swojej dziedzinie;
opieka logopedyczna w przypadku ASD polega na nauce właściwej intonacji, akcentu i odpowiednich gestów niezbędnych w komunikacji społecznej;
w przypadku niektórych chorych występują problemy ze strony układu pokarmowego, u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu wdraża się odpowiednie zalecenia żywieniowe (dieta, eliminacja określonych produktów z codziennego jadłospisu).
Zespół Aspergera – zalecenia
Elementami niezbędnymi w ramach wsparcia osób z autyzmem i zespołem Aspergera w przygotowaniu do samodzielnego ich funkcjonowania w społeczeństwie, są:
edukacja i szkolenie rodziców/opiekunów;
oddziaływania terapeutyczne:
Trening Umiejętności Społecznych;
terapia logopedyczna;
terapia integracji sensorycznej;
psychoterapia;
terapia behawioralna;
terapia poznawcza;
Zalecenia i strategie dla rodziców/opiekunów osób z Zespołem Aspergera:
staraj się, aby Twoja mowa była prosta – tak, aby dziecko rozumiało komunikaty;
jeśli przekaz/instrukcja/plan jest zbyt skomplikowany, stwórz np. listę zadań;
staraj się uzyskać od dziecka potwierdzenie zrozumienia informacji (więcej niż odpowiedź tak/nie);
chwal dziecko za wykorzystywanie – samodzielnie – umiejętności społecznych (to dla dziecka duży sukces);
ograniczaj wybór do dwóch, trzech elementów (alternatyw);
wyjaśniaj, dlaczego kontakt wzrokowy jest istotny;
ostrzegaj z wyprzedzeniem o wszelkich zmianach w planie dnia;
wprowadzaj małymi krokami elastyczność do przyjętych rytuałów;
w miarę możliwości, ograniczaj czas na szczególne zainteresowania np. blok godzinowy;
staraj się rozpoznawać czynniki stresogenne, unikaj ich lub umiejętnie odwracaj uwagę dziecka;
znajdź sposób na radzenie sobie z problemami/złym nastrojem dziecka np. przytuleniem;
staraj się dotrzymywać składanych obietnic;
od wczesnych lat ucz różnic w sposobie zachowania się w określonych miejscach (prywatnym – dom, a publicznym – np. szkoła, plac zabaw), aby dziecku było łatwiej wprowadzać te zasady w późniejszym życiu.
KUP WIZYTĘ
[1]
https://med.kalamazoo.pl/icd10/V/zaburzenia_psychiczne_i_zaburzenia_zachowania [2] Single nucleotide polymorphism rs6716901 in SLC25A12 gene is associated with Asperger syndrome:
https://docs.autismresearchcentre.com/papers/2014_Durdiakova_MolecularAutism_Single-Nucleotide.pdf [3] gen SLC25A12 (dla mitochondrialnego białka nośnikowego asparaginianu/glutaminianu), w kilku badaniach naukowych był związany z powstaniem ASD, jednak nie wszystkie prace potwierdziły występowanie takiej asocjacji:
http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_3_2016/543Rybakowski_PsychiatrPol2016v50i3.pdf [4]
https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/010/373/original/56-62.pdf?1472736091
Źródła:
The Adult Asperger Assessment (AAA): A Diagnostic Method Simon Baron-Cohen, Sally Wheelwright, Janine Robinson, Marc Woodbury-Smith: Journal of Autism and Developmental Disorders, Vol. 35, No. 6, December 2005
Single nucleotide polymorphism rs6716901 in SLC25A12 gene is associated with Asperger syndrome; Durdiaková et al. Molecular Autism 2014, 5:25:
Asperger Syndrome An Overview of Characteristics; August 2002; Focus on Autism and Other Developmental Disabilities17(3):132-137:
https://wsjp.pl/haslo/podglad/74662/zespol-aspergera https://psychology-tools.com/test/cast https://www.autismresearchcentre.com/tests/ https://icd.who.int/docs/ICD-11%20Implementation%20or%20Transition%20Guide_v105.pdf https://neurologia-dziecieca.pl/neurologia_38-75-78.pdf https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/wsparcie-osob-z-autyzmem-i-zespolem-aspergera.html https://psyc.jmu.edu/school/documents/ASPERGERS%20DISORDER.pdf https://www.autismresearchcentre.com/tests/adult-asperger-assessment-aaa/ https://spectrumascmed.com/images/AUSTRALIJSKA_SKALA_ZESPO%C5%81U_ASPERGERA.pdf
Zablokowano
