|
|
Czy Ukraina płaci za czołgi, które dostaje z Zachodu? Pytamy ekspertów
Mateusz Madejski
Mateusz Madejski
7 maja 2022, 16:08.
4 min czytania
Udostępnij artykuł
Do Ukrainy płynie bezprecedensowa pomoc. Kijów na początku konfliktu dostawał zestawy rakietowe, obecnie dostarczana jest również ciężka broń – w tym czołgi czy wozy opancerzone. Czy Ukraina dostaje to wszystko za darmo, a może na kredyt czy "na kreskę"? Pytamy ekspertów.
Polska przekazała Ukrainie m.in. czołgi T-72. Nasi rozmówcy uważają, że to "inwestycja w bezpieczeństwo", nawet jak nie dostaniemy za ten sprzęt ani złotówki.
Polska przekazała Ukrainie m.in. czołgi T-72. Nasi rozmówcy uważają, że to "inwestycja w bezpieczeństwo", nawet jak nie dostaniemy za ten sprzęt ani złotówki. | Foto: MAREK MALISZEWSKI/REPORTER / East News
Czołgi, wyrzutnie, wozy opancerzone amunicja, hełmy – Ukraina dostaje potężne wsparcie od Zachodu
Sama Polska wydała na pomoc wojskową Ukrainie ok. 7 mld zł
Na jakiej zasadzie Kijów dostaje ten sprzęt? Czy to darowizny, czy jednak przyjdzie moment, że trzeba będzie jakoś za czołgi i wozy zapłacić? Rozmawiamy na ten temat z ekspertami od wojskowości
Więcej takich informacji znajdziesz na stronie głównej Onet.pl
– Wiele razy w historii kraje trzecie przekazywały sprzęt wojskowy uczestnikom konfliktów. Zwykle jednak odbywało się to w tajemnicy, poprzez spółki, tak, aby zatrzeć źródła pochodzenia. Tutaj wszystko robione jest z otwartą przyłbicą, a to duża nowość – mówi Business Insiderowi gen. Bogusław Pacek, były komendant-rektor Akademii Obrony Narodowej.
– Nigdy wcześniej nie było też takiej konsolidacji, by pomóc jakiemuś krajowi na wojnie – i nigdy wcześniej sprzęt nie trafiał do jakiegoś państwa w tak jawny sposób – dodaje generał.
Faktycznie, Zachód dostarcza Ukrainie całą rzekę broni i robi to w dość otwarty sposób. Mówią o tym wprost Amerykanie, ale nawet i Polacy. Premier Morawiecki powiedział niedawno, że Polska pomoc dla Ukrainy od początku wojny jest warta ok. 7 mld zł.
Premier Ukrainy Denys Szmyhal ujawnił z kolei, że łączna wartość "pomocy wojskowej i finansowej" od początku wojny to ok. 12 mld dol.
Czytaj także w BUSINESS INSIDER
Wiadomości
Dlaczego Rosja atakuje radzieckim sprzętem? Generał wyjaśnia
01.03.2022 | Mateusz Madejski
Dlaczego Rosja atakuje radzieckim sprzętem? Generał wyjaśnia
Wiadomości
Apel premiera Ukrainy. Każdy może pomóc
05.05.2022 | Business Insider Polska
Apel premiera Ukrainy. Każdy może pomóc
Tajne przez poufne
Nie wiadomo do końca, jaki sprzęt trafia na Ukrainę. Rządy pomagających Ukrainie krajów nie mówią wszystkiego również dlatego, żeby Rosja nie miała pełnych informacji na ten temat. Siłą rzeczy też nieupubliczniane są wszystkie umowy na dostawy sprzętu.
Choć tu wiele zależy od konkretnego kraju. Jak podkreśla gen. Pacek, w bardzo otwarty sposób działają akurat Stany Zjednoczone. Na bieżąco komunikują, o jakiej wartości są pakiety pomocy, a nawet jaka broń wchodzi w jej skład. W przypadku pomocy z USA, rząd tego kraju po prostu finansuje zakupu zbrojeniowe dla Ukrainy.
– Władze tego kraju podają kwoty, pieniądze idą do firm zbrojeniowych, a te firmy potem przygotowują broń dla Ukrainy – mówi generał Pacek. Dodatkowo pod koniec kwietnia amerykański Kongres przegłosował przywrócenie ustawy Lend-Lease, która pochodzi jeszcze z czasów II wojny światowej.
Ustawa zawiera klauzulę przewidującą, że kraje-odbiorcy broni zapłacą za przekazany sprzęt Stanom Zjednoczonym "później".
Jak uważa jednak gen. Pacek, większość broni jest przekazywana jako darowizny. To dość łatwe w przypadku wyrzutni Javelin czy NLAW bądź niektórych wozów (np. Bushmasterów), które otrzymuje Ukraina.
Bywa jednak, że sprawy są zdecydowanie bardziej zawiłe. – Czasem są to transakcje wiązane. Tak jest w przypadku Polski – my wysyłamy T-72 Ukrainie, a zachodnie kraje wysyłają nam swoje czołgi, żebyśmy mogli uzupełnić swój sprzęt. Jednak szczegółów takich umów oczywiście tu nie znamy – opowiada Pacek.
W zamian za wysłanie czołgów mamy dostać (a może już dostaliśmy) na przykład brytyjskie Challengery 2. Mówił o tym sam premier Boris Johnson. Skąd takie rozwiązanie? Ukraińcy potrzebują sprzęt szybko, a radzieckie czołgi T-72 znają doskonale. Mogą nimi walczyć od razu i nie muszą się uczyć ich obsługi.
Polska ma takiego sprzętu mnóstwo. A wojny nie prowadzi, więc nasi żołnierze mogą spokojnie uczyć się obsługi Challengerów. Ale brytyjskie czołgi to konstrukcje nieporównywalnie nowocześniejsze niż T-72. Czy więc istnieje jakiś przelicznik, że na przykład za dziesięć przekazanych T-72 dostajemy jednego Challengera? A może musimy dopłacić brytyjskiemu rządowi? Tu można tylko spekulować.
A może Ukraina zapłaci po wojnie?
Niewykluczone, że część sprzętu Kijów po prostu kupuje. Władze Ukrainy zresztą wyrażały w pewnym momencie chęć kupienia broni od niemieckich firm – na to jednak nie chciał zgodzić się rząd w Berlinie (ostatnio zmienił zdanie w tej sprawie).
Wiadomo jednak, że Ukraina płaci gotówką za niewielką część sprzętu, która dociera z Zachodu. – Dzieje się tak z prostego powodu – ten kraj po prostu nie ma na to teraz pieniędzy, w końcu gospodarka Ukrainy stanęła – mówi Bogusław Pacek.
Być może rozwiązaniem są "zakupy na kreskę" – czyli przekazanie sprzętu, ale z opcją, że kiedyś nadejdzie zapłata? W końcu na to pozwalają zapisy z Lend-Lease. Czy więc jest realne, że kiedyś może Ukraina zapłaci i Polsce za sprzęt wojskowy – choćby częściowo?
Gen. Pacek jest sceptyczny. – To już czyste wróżenie z fusów – mówi. W końcu nie wiadomo jak i kiedy skończy się wojna. A jak to się stanie, to kraj będzie potrzebował kolejnych miliardów od Zachodu. Tym razem na odbudowę, również na odbudowę armii.
Nasz rozmówca z resortu obrony, który woli pozostać anonimowy, mówi, że dozbrajanie Ukrainy jest dla Polski "świetną inwestycją", nawet jak miliardów nigdy nie odzyskamy.
– Rosja to nasz wróg, a Ukraina z nim walczy, osłabiając go. Dozbrajanie tego kraju, jak bardzo kosztowne by nie było, to nasza racja stanu. Może być przecież tak, że dzięki Ukraińcom to my nie będziemy musieli z Rosjanami walczyć – uważa.
Pomaganie Ukrainie może nam się zresztą finalnie opłacić, również finansowo – przekonuje nasz rozmówca. W końcu odbudowa kraju pochłonie gigantyczne koszty, ale równocześnie oznacza to intratne kontrakty dla firm. – Przecież jest oczywiste, że wybierając firmy do takich kontraktów, Ukraińcy będą wybierać przedsiębiorstwa z krajów, które im pomagały. USA, Wielka Brytania czy Polska będą tu w lepszej pozycji niż Niemcy bądź Francja, które z pomocą się ociągały – słyszymy.
Nasz rozmówca zastrzega, że "darowanie" ciężkiego sprzętu niesie za sobą jednak pewne ryzyko. Jeśli Ukraina będzie przegrywać, to w końcu Rosjanie mogą przejmować czołgi. Zresztą ta obawa była jedną przyczyn, dla których początkowo Zachód nie kwapił się do wysyłania ciężkiej broni Ukrainie.
Dopiero gdy Ukraińcy osiągnęli wielkie sukcesy, chociażby broniąc swoją stolicę, Zachód uznał, że wysyłanie czołgów to dobra inwestycja. Nasz rozmówca przyznaje, że rozwój sytuacji w Ukrainie tylko to potwierdza.
|
Zablokowano
