„ Nie jest wychowawcą, kto się oburza, kto się
dąsa, kto ma żal do dziecka, że jest takie a nie inne,
taki nie może być wychowawcą. Takie się urodziło
lub takie okoliczności je ukształtowały… Niech Bóg
nas strzeże od pedagogów i pedantów. To oni
demoralizują młodzież”
„ Pytała mnie raz wychowawczyni, jak
odpowiadać na drażliwe pytania. – Nie ma pytań
głupich ani drażliwych, jeśli odpowiedź jest
rzetelna i na miarę. Jeśli wiemy sami”
„ Im więcej człowiek widzi i dłużej żyje, tym mniej
pewien siebie. Życie wielkie i silne, on słaby i
mały”
„ To jest jeden z najzłośliwszych błędów sądzić,
że pedagogika jest nauką o dziecku, a nie o
człowieku”
„ Jesteś porywczy (…). Dobrze, bij, byle niezbyt
mocno, złość się ale raz na dzień tylko. Jeśli
chcecie, w tym jednym zdaniu streściłem całą
metodę wychowawczą, którą się posługuję”
„ O przeciążeniu szkolnym uczona Europa
biblioteki mnogie wypisała; a cała ta zawiła kwestia
rozwiązuje się tak łatwo i szybko, jeśli zgodzimy się
przyjąć za zasadę, że zadaniem szkół średnich nie
jest nauka, a rozwój dzieci, nie jest napychanie głów
bezużytecznym balastem, a przygotowanie ich do
życia, w które mają wstąpić jako ludzie dorośli”
„ Powiedział mi chłopiec, opuszczając Dom
Sierot; gdyby nie ten dom, nie wiedziałbym, że są
na świecie ludzie uczciwi, którzy nie kradną.
Nie wiedziałbym, że można mówić prawdę.
Nie wiedziałbym, że są na świecie sprawiedliwe
prawa”
„ Jestem nie po to, aby mnie kochali i podziwiali,
ale po to, abym ja działał i kochał.
Nie obowiązkiem otoczenia pomagać mnie, ale ja
mam obowiązek troszczenia się o świat, o
człowieka”
„ Jest wiele okropieństw na tym świecie, ale
najgorszym jest kiedy dziecko boi się swojego
ojca, swojej matki, swojego nauczyciela”