Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Previous Topic Next Topic
 
classic Klasyczny list Lista threaded Wątki
20 wiadomości Opcje
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Lothar.
W systemie pańszczyźnianym szlachcic miał pełną władzę nad chłopem. Mógł poddanego bić, torturować, skazać na śmierć, pozbawić domu. Ale nie był w stanie wymóc na nim efektywnej pracy. Niewolnicze realia sprawiły, że polscy chłopi – przodkowie przytłaczającej większości dzisiejszych Polaków – do perfekcji opanowali sztukę kombinowania. Tylko dzięki "chytremu bydleniu" mogli przetrwać.
Polscy chłopi na rysunkach Wincentego Kielisińskiego
Polscy chłopi na rysunkach Wincentego Kielisińskiego Źródło: Materiały prasowe

Najprostsze, ale często też najskuteczniejsze metody biernego oporu miały korzenie sięgające średniowiecza. Ledwie dwory zaczęły wprowadzać tygodniowe robocizny, a kmiecie już wyszukiwali sposoby, by odjąć sobie wysiłku i zachować siły potrzebne do pracy na własny rachunek.

Prawdopodobnie w roku 1483 powstał długi wiersz na ten temat. Przepełniony wściekłością zbiór szlacheckich narzekań i pretensji jest zwykle publikowany jako "Satyra na leniwych chłopów". To jednak tytuł błędny. Tekst traktuje bowiem nie o nieróbstwie, ale cynicznym sprzeciwie i sabotażu.

"Chytrze bydlą [postępują] z panami kmiecie" – użalał się nieznany autor. Troski swojej warstwy ujął tak przekonująco, że przez kolejne stulecia chętnie je powtarzano. Od dawna znany jest wydłużony i uszczegółowiony wariant utworu z przełomu XVI i XVII stulecia. W ostatnich latach odnaleziono też kolejną przeróbkę, tym razem z epoki saskiej.
Chytrze bydlą kmiecie

Co robił chłop, by wymigać się od pracy? Po pierwsze wykorzystywał każdy moment nieuwagi nadzorcy do odpoczynku, swobodnej pogawędki, nawet drzemki. "Gdy pan przyjdzie, dobrze orze, gdy odejdzie, to już gorzej" - narzekano.

Robotę wykonywał nieuważnie, ale też niespiesznie. Jeśli zaś w ogóle nie spuszczano go z oka, to na przykład pozorował uszkodzenie narzędzi.

Mógł celowo przewrócić bronę i klęknąć przy niej – niby dla sprawdzenia sytuacji, a w rzeczywistości dla odetchnięcia. Mógł też wyciągnąć kliny utrzymujące pług w całości, zakopać je w ziemi, po czym powiedzieć urzędnikowi, że nie ma innego wyjścia, jak tylko pójść do lasu, znaleźć odpowiednią gałąź i ociosać z niej nowy kołek. To już dawało nawet i godzinę przerwy.

Szlachcice, coraz lepiej świadomi podstępów, zaczęli wprowadzać pańszczyznę wydziałową. Wymagali nie godzin pracy, ale wykonania konkretnych zadań w całości – np. zaorania wyznaczonego odcinka ziemi. W odpowiedzi chłop pracował szybciej… i z jeszcze mniejszą uwagą.

Nie chodziło mu o to, by zrobić rzecz dobrze, ale tylko na tyle poprawnie, by nie oberwać po grzbiecie.
ZOBACZ TEŻ: Najwyższy okup średniowiecza
Polska wydajność

Niestaranny zasiew dawał żałosne plony. Płytka orka przyspieszała jałowienie gleby. A po leniwej młócce w kłosach nadal zostawało niewybite ziarno. I taki właśnie był standard jakości w polskim rolnictwie.

W dobrach Żyrzyń na Lubelszczyźnie instruowano nadzorców: "Pańszczyzną należy tak dysponować, aby większy pożytek panu przynosiła. Leniwych w odrabianiu wprzód upominać, potem grozić, na ostatek przykładzie karać. Tak, aby uprawa roli była najlepsza".

W innym tekście z epoki szlachcic radził innym posiadaczom ziemskim, by pilnowali przebiegłych kmiotków, bo ci mogą wpływać na sąsiadów. Chodziło o to, by poddany się "nie psuł, ale poprawiał". W praktyce jednak psuli się wszyscy, a kary przynosiły tylko doraźne efekty. Lud nie miał przecież żadnego powodu okazywać zaangażowania. Od pańszczyzny nie było ucieczki, a wydajna praca dawała korzyść tylko szlachcicowi. Nigdy chłopom.
"Chłopi pracujący na swoim polu w nocy". Drzeworyt w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Domena publiczna
"Chłopi pracujący na swoim polu w nocy". Drzeworyt w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Źródło: Domena publiczna
Chłopska głupota… czyli spryt

Wieśniacy chętnie uciekali się też do symulanctwa. Typowy przypadek zaobserwował podróżnik z Francji Hubert Vautrin.

"Pewnego razu uwagę moją zwróciły głośne krzyki robotników rozlegające się na [wiejskim] placu budowy" – pisał. – "Sześciu wysokich włościan okrzykami dodawało sobie animuszu przy podnoszeniu beczki o średnicy dwu i pół stopy. Zajrzałem do środka, ciekawy, co zawierała tak ciężkiego, aby stwierdzić, że jest pusta, sucha i bez dna".

Dla Francuza ten incydent stanowił niewątpliwy dowód na skrajną głupotę polskich niewolników. "Niedostatecznie rozwinięta inteligencja chłopa nie jest kompensowana siłą fizyczną" – ocenił. Nie przyszło mu do głowy, że w rzeczywistości obserwuje, jak poddani "chytrze bydlą z panami". Udają pracę, opóźniając postęp robót i oszczędzając mięśnie.

Gdy chłopa przyłapano na podobnej sztuczce, najczęściej szedł w zaparte. Udawał pełne niezrozumienie; brak rozsądku posunięty do absurdu. Jednocześnie zginał się w pas i czapkował szlachcicowi, by ten – omamiony popisami uległości – dawał się przekonać, że ma do czynienia z matołkiem. I że cała gromada składa się z podobnych głupców.
"Orka wołami". Rysunek z litewskiego elementarza z przełomu XVIII i XIX w.
Domena publiczna
"Orka wołami". Rysunek z litewskiego elementarza z przełomu XVIII i XIX w. Źródło: Domena publiczna
Własnym sprzętem, więc zepsutym

Chłopom kazano pracować na szlacheckim polu własnymi narzędziami i z użyciem swoich zwierząt. Dlatego też poddany najchętniej szedł na folwark ze starymi, zużytym przyborami, te sprawniejsze zostawiając do własnego użytku. Wyprowadzał też najsłabsze, chrome woły.

Już pod koniec XVI w. autor popularnego poradnika dla właścicieli folwarków Anzelm Gostomski instruował, że "kmieć nie gorszym sprzężajem ma panom robić, jak sobie i nie mniej ma przykładać się do każdej roboty, jak do własnej". Niewiele chyba wskórał.

Dwa stulecia później, w instruktażu dworskim z 1771 r., nadal żalono się, że poddani "rzadko wychodzą na skarbową [folwarczną] robotę z dobrym narzędziem". Kombinowano ze wszystkim: "wozami, sochami, bronami, kosami, sierpami, cepami".
Czyja kosa pierwsza, tego łąka szersza

Chłop, pędzony do roboty przed świtem, często skracał sobie drogę, depcząc pańskie pola i wybijając dziury w płotach.

Przytłoczony czynszami i daninami, wykorzystywał poza tym każdą okazję, by potajemnie zaorać na własne potrzeby kawałek nieużytków, przygotować sobie nowy zagon wśród zarośli albo nawet przesunąć miedzę i zagarnąć kawałek folwarcznego gruntu, nieobciążonego świadczeniami.

"Czyja kosa pierwsza, tego łąka szersza" – mawiano. A dwory nie miały innego wyjścia, jak tylko ciągle trawić czas na ponowne obmiary działek i prowadzenie obsesyjnej ewidencji.

Rzeczą zwyczajną było też to, że żeńcy, po skończonej pracy zabierali z pola wiązkę albo dwie zboża czy też siana. Im większy panował w danym miejscu wyzysk, tym prościej było o podwędzenie części zbiorów. Nadzorca nie był przecież w stanie schwytać każdego chłopa, jeśli pracę kończono po zachodzie słońca, często w niemal zupełnych ciemnościach.
"Głodny osioł nie słucha kija"

Powszechne były też rabunki z folwarcznych obór, stajni, spichrzy, składzików, a zwłaszcza – ze stodół.

"Chłop do niczego na świecie nie jest bardziej skłonny, niż do kradzieży" – pisał stanowczo Anzelm Gostomski.

Inny szlachcic Wacław Potocki podobnie utrzymywał, że "zawsze chłop jest złodziejem". Ale on przynajmniej był zdolny dostrzec źródła zjawiska. Przyznawał, że tak samo, jak "głodny osioł nie słucha kija", tak też nie da się zastraszyć chłostą i gąsiorem poddanych gotowych na wszystko, byle "zatkać kiszki jęczmieniem lub żytem".

"Stąd kradzieży najwięcej: kto nie chce mrzeć marnie, musi z worem do cudzej iść spiżarni" – wnioskował. Ale wcale nie powstrzymywało go to przed katowaniem i zabijaniem poddanych, których przyłapał w swoim gumnie po zmroku.
Chłop na rycinie z XVI-wiecznego "Żywotu Ezopa Fryga"
Domena publiczna
Chłop na rycinie z XVI-wiecznego "Żywotu Ezopa Fryga" Źródło: Domena publiczna
Długi cień pańszczyzny

System pańszczyźniany przetrwał aż do upadku pierwszej Rzeczpospolitej. W dobie zaborów pozornie go rozmontowano, ale nie doszło do parcelacji folwarków. Chłopi nie zyskali więc źródeł utrzymania, utwierdzono ich nędzę.

Na początku XX w., w odrodzonej Polsce, wciąż zmagano się z dziedzictwem pańszczyzny: z dawnymi nawykami, z folwarcznym myśleniem, ze zwichniętym systemem wartości, jaki szlachcice wpoili chłopom, by wycisnąć z nich jak największą korzyść. I jaki zbudowali sami niewolnicy, aby stawić zwierzchności skuteczny opór. Zresztą czy dzisiaj jest inaczej?

Wstręt do pracy, nieufność wobec wszelkiej władzy, podejrzliwość względem sąsiadów, skłonność do donosicielstwa, kombinatorstwo, bezradne rozkładanie rąk i "biadolenie", pogarda szefów względem podwładnych, przekonanie, że drobna kradzież z firmy albo urzędu jest w pełni uzasadniona, przyzwyczajenie do łapownictwa.

Wszystko to, co zwykle wrzucamy do jednego worka z etykietą "dziedzictwo PRL", ma w rzeczywistości znacznie głębsze korzenie. Polski eksperyment z socjalizmem trwał czterdzieści kilka lat. System pańszczyźniany – czterysta. Czy należy się więc dziwić, że wciąż tkwimy w okowach folwarcznej mentalności?

Przeczytaj też na łamach portalu WielkaHistoria.pl o tym, jak naprawdę wyglądały domy polskich chłopów pańszczyźnianych. "Lochy, szałasy, okopciałe budy"…
O szlacheckim wyzysku i życiu polskich chłopów przeczytacie na kartach książki Kamila Janickiego pt. „Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa” (Wydawnictwo Poznańskie 2021)
Materiały prasowe
O szlacheckim wyzysku i życiu polskich chłopów przeczytacie na kartach książki Kamila Janickiego pt. "Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa" (Wydawnictwo Poznańskie 2021) Źródło: Materiały prasowe

Kamil Janicki – historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak "Damy polskiego imperium", "Pierwsze damy II Rzeczpospolitej", "Epoka milczenia" czy "Seryjni mordercy II RP". Jego najnowsza pozycja to "Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa" (2021).

Komentarze (61)
#StopMowieNienawiści
Dzielenie się opinią jest cenne, ale nie może ranić innych. Zobacz >>
Wysyłając opinię akceptujesz regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Wirtualna Polska Media S.A. z siedzibą w Warszawie jest administratorem Twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Administrator przetwarza Twoje dane osobowe, które podajesz lub pozostawiasz w ramach zamieszczania opinii w serwisie. Przetwarzamy te dane w celu wykonania umowy z Tobą, tą umową jest regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Podstawą prawną przetwarzania jest art. 6 ust. 1 lit b) RODO - niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest Ty. Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa. Masz prawo m.in. do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Prawa te oraz sposób ich realizacji opisaliśmy w polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje jak zakomunikować nam Twoją wolę skorzystania z tych praw.
darc
08-01-2022

Polska dzisiaj. Wypisz, wymaluj.
homo sapiens
08-01-2022

Jakież to wszystko prawdziwe. Tyle że, z tradycji takiej zapyziałej mentalności mogą się wydobyć tylko ludzie inteligentni. Reszta jaka jest, każdy widzi...
Ma.
08-01-2022

PRL to nas wyciągnął i ogładził.To teraz nastąpił upadek w każdej dziedzinie.
Gosc
13-01-2022

Jaki to byl dobry ustroj dla wybranych panow Ale wszystko co dobre sie konczy Moja filozofia to nic nie robic Jak nie bede mial co jesc to z glodu umre Kochani czy warto sie wysilac Za miske ryzu robic ... Czytaj całość
mxg
12-01-2022

PRL w zakresie zmiany stosunków społecznych był najlepszym okresem w dziejach Polski. Całe masy ludności zyskały wolność i szacunek. Potrafili dzięki temu przeciwstawić się zdegenerowanej władzy w roku ... Czytaj całość
GRETA
10-01-2022

COFAMY SIĘ DO JASKINIWCÓW
Donek
10-01-2022

Potomkowie Szturow i Kaszubow
shalom biali niewolnicy UE
10-01-2022

przyklad szedl z gory
Miły wójcie, cóż się dzieje,
Aboć się ten ksiądz z nas śmieje! ... Czytaj całość
Aqq
10-01-2022

A teraz jest nie lepiej? Władza u koryta a ludzie okradani coraz to nowymi podatkami i opłatami.
spoko
09-01-2022

po II wojnie nie było już w Polsce szlachty, zabici przez NKWD zostali niemal wszyscy, pojawili się nowi Panowie, Bierut, Gomułka, Jaruzelski, Gierek
2stan13
09-01-2022

Najlepszym dowodem tej spuścizny "chłopa pańszyźnianego" są rządzący dzisiaj już 7 rok, którzy jak dawniej chłop pańszczyźniany, tak oni dzisiaj UDAJĄ, ŻE ZAJMUJĄ SIĘ RZĄDZENIEM NASZEJ OJCZYZNY ... Czytaj całość
Palmel
09-01-2022

to są skutki najgorszego systemu społecznego feudalizmu który przyszedł do nas Słowian z przyjęciem Chrześcijaństwa obcą nam Słowianom kulturą romańską, wcześniej żyliśmy we wspólnocie z rządziła i wybierała ... Czytaj całość
NoBo
09-01-2022

PRL tych pańszczyźnianych chłopów nauczył czytać i pisać, dał pracę i pokazał, że można inaczej żyć. Nie było za bogato, ale różnic klasowych takich jak dzisiaj też nie było.
bobo
09-01-2022

Polak nigdy nie kradł,polak to katolik,polak nazwał kradzież zaradnością i się wyzwolił ale zapomniał że Bóg wszystko widzi i dla nich przygotował PIEKŁO,będzie siedział polak z polakiem.

   
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Lothar.
Komentarze (61)
#StopMowieNienawiści
Dzielenie się opinią jest cenne, ale nie może ranić innych. Zobacz >>
Wysyłając opinię akceptujesz regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Wirtualna Polska Media S.A. z siedzibą w Warszawie jest administratorem Twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Administrator przetwarza Twoje dane osobowe, które podajesz lub pozostawiasz w ramach zamieszczania opinii w serwisie. Przetwarzamy te dane w celu wykonania umowy z Tobą, tą umową jest regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Podstawą prawną przetwarzania jest art. 6 ust. 1 lit b) RODO - niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest Ty. Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa. Masz prawo m.in. do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Prawa te oraz sposób ich realizacji opisaliśmy w polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje jak zakomunikować nam Twoją wolę skorzystania z tych praw.
123
09-01-2022

Świetny artykuł, książka pewnie też (choć nie czytałem), ale brakuje mi tu trochę nuty optymizmu, bo w dawnych czasach ludzie (chłopi) też się buntowali i nie chcieli "służyć panom", przykład: ucieczka ... Czytaj całość
nauczyciel fizyki
08-01-2022

Autor nie zna kompletnie historii. Niech pisze lepiej o modzie plażowej.
Ubawiony Bogdan
08-01-2022

Bzdury. Brak wykształcenia, lub bezczelna ignorancja faktów każe tak twierdzić. Polska ma największy procent szlachty w swojej populacji. Ponad 10 procent. Dlatego powstania, umiłowanie wolności. Polski ... Czytaj całość
hmmm
08-01-2022

Do powrotu tego stanu dąży pis. Polak ma być biedny, upodlony i pod władzą magnatów typu obajtek, morawiecki i innych takich złodziei. Ma być ogłupiony katolickimi bzdurami.
rencistka
08-01-2022

Jesteśmy potomkami stangretów i pokojówek.
Dowód ?
Wystarczy poparzeć jaki WYBRALIŚMY sobie sejm. ... Czytaj całość
stef
08-01-2022

Bardzo fajnie napisana książka. Polecam
brrrrrrrrrrrrrr
08-01-2022

W prlu czy się stoi czy się leży to na flaszkę się należy. Jak kto z roboty nie wynosi to pewno donosi i kradli od poganiacza po pomywacza, kradli wszystko od mięsa poubojowego po cegły z budowy, od kombinerek ... Czytaj całość
Enteligentny chłop z mazur
08-01-2022

I Ci chłopi głosują właśnie na Pisiów..
suweren
08-01-2022

PO-myslmy KO- niecznie.?????? .SwojsKO brzmiace NAZWISKA i te twarze ,twarze ,twarze.?Garnitury ,stanowisKO, zachowanie nie przykryje charakterystycznych cech POstaci dawnych "kmieci", ... Czytaj całość
Chyba
08-01-2022

Potoki pseudohistorii wymieszane z jeziorami pseudosocjologii, wszystko podlane urojeniami.
obserwator
08-01-2022

Nie zapominajmy o wiodącej roli kościoła w utrwalaniu tego stanu rzeczy w Polsce. Pamiętacie z powieści "Chłopi" jak dzieciak sobie wychował bociana i musiał go oddać księdzu bo jak nie to w.....l. ... Czytaj całość
Małodobry
08-01-2022

Takie głupie teoryjki tylko utrwalają lenistwo, zawiść i złodziejstwo. Bo skoro niby od 500 lat jest to samo, to co ja mogę ?
rex
08-01-2022

No i tak. Teraz sama szlachta na około.
123
08-01-2022

W Polsce powinien być podział klasowy !!!

   Komentarze (61)
#StopMowieNienawiści
Dzielenie się opinią jest cenne, ale nie może ranić innych. Zobacz >>
Wysyłając opinię akceptujesz regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Wirtualna Polska Media S.A. z siedzibą w Warszawie jest administratorem Twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Administrator przetwarza Twoje dane osobowe, które podajesz lub pozostawiasz w ramach zamieszczania opinii w serwisie. Przetwarzamy te dane w celu wykonania umowy z Tobą, tą umową jest regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Podstawą prawną przetwarzania jest art. 6 ust. 1 lit b) RODO - niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest Ty. Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa. Masz prawo m.in. do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Prawa te oraz sposób ich realizacji opisaliśmy w polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje jak zakomunikować nam Twoją wolę skorzystania z tych praw.
rhrtw
08-01-2022

Najłagodniej powiedzieć - brednie.
Wnuk co coś wie.
08-01-2022

Czytam te wypociny nie których "inteligentnych" i po raz wtóry upewniam się o głupocie POLAKÓW. Nie przeczyta mądrych książek tylko głupoty i wymądrza się ile wlezie. Mój dziadek był ZARZĄDCĄ U ... Czytaj całość
Marian
08-01-2022

Niewolnictwo pozostało nietknięte, tylko ubrane w ładne słówka i bajki o wolnym rynku.
dyrdymały
08-01-2022

Z dzisiejszej perspektywy wiele spraw wygląda inaczej, dużo łatwiej różne głupoty wypisywać.
serio
08-01-2022

No wiadomo tez że zachód handlował niewolnikami w koloniach wtedy. To był postęp dopiero.
SSoviet kryj się
08-01-2022

Znowuż bzdety pisane na zamówienie lewusów do z góry przyjętej tezy. Pan nie mógł ot tak sobie chłopa zabić, bo chłop nie był rzeczą, po drugie dziś wydajność pracy w Polsce jest jedną z najwyższych w Europie ... Czytaj całość
Pan brat
08-01-2022

Mam wątpliwości czy szanowny autor ma rację. Stosunki feudalne panowały nie tylko w Polsce szlacheckiej, ale również na pozostałej części Europy i nie tylko. Czy autor uważa, że np. w Prusach chłop był ... Czytaj całość
Arsen
08-01-2022

Teraz to się nazywa: "Kredyt hipoteczny"
Marqu66
08-01-2022

Kotki kochane, problemem Polski nie są chłopskie korzenie (takie ma większość Anglików, Irlandczyków, Francuzów, Niemców czy Włochów) a szlachetczyzna: pełna samouwielbienia banda pasożytów która z pazerności ... Czytaj całość
werk
08-01-2022

Dlatego też powiadam: plujcie sobie ma Marksa, ale nie zmienicie tego, że bez marksizmu wszyscy nadal bylibyśmy niewolnikami: albo na roli, albo w fabrykach. No, w każdym razie, większość z nas.
Dziadek
08-01-2022

Dobry i potrzebny artykuł, bo przypominający naszej szlachcie, skąd pochodzi. Szczególnie po okresie transformacji ustrojowej dało się zauważyć zjawisko poszukiwania korzeni szlacheckich. Niestety, ... Czytaj całość
olo
08-01-2022

Właśnie tym wszystkim wymądrzającym się w swoich komentarzach polecam przeczytanie Kamila Janickiego "Pańszczyzna" . Dowiedzą się ,ze te 44 lat tej wrednej komuny to dla parobków ,fornali , biedoty ... Czytaj całość
Dzisiaj
08-01-2022

Każdy celebryta to chłopstwo w najczystszej postaci.
sok
08-01-2022

Do tego doszło wymordowanie polskiej inteligencji przez Niemców i Sowietów, i mamy to co mamy - brak inteligencji i moralności.

    Komentarze (61)
#StopMowieNienawiści
Dzielenie się opinią jest cenne, ale nie może ranić innych. Zobacz >>
Wysyłając opinię akceptujesz regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Wirtualna Polska Media S.A. z siedzibą w Warszawie jest administratorem Twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Administrator przetwarza Twoje dane osobowe, które podajesz lub pozostawiasz w ramach zamieszczania opinii w serwisie. Przetwarzamy te dane w celu wykonania umowy z Tobą, tą umową jest regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Podstawą prawną przetwarzania jest art. 6 ust. 1 lit b) RODO - niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest Ty. Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa. Masz prawo m.in. do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Prawa te oraz sposób ich realizacji opisaliśmy w polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje jak zakomunikować nam Twoją wolę skorzystania z tych praw.
Niom tak było
08-01-2022

A ci z warszawki to chłopstwo czy szlachta?
WPdalać
08-01-2022

Idiotyzmów ciąg dalszy. Schemat szczucia znany... chłopów na Polaków szlachtę. A jak chłop to ciemieznona mieszosc Rusińska w właściwie to Polski jazdy nie było aż do XX wieku. A ci chłopi co Polacy o ... Czytaj całość
zes
08-01-2022

Podobnie z polskimi władcami, byli w większości marni.
zsieci
08-01-2022

Wyzysku , pogardy, znieważania , właśnie tego najwięcej otrzymywali chłopi od pana. Jak trzeba było walczyć za kraj to oczywiście też liczono na chłopów, nawet jedna z pieśni to przedstawia: Armaty pod ... Czytaj całość
Wojcieh
08-01-2022

Właśnie doi tego doprowadziły katolickich włościan rządy katolickiej szlachty i KK oraz jego funkcjonariuszy
czrtkl
08-01-2022

chcecie aby było jak dawniej. Śnią się wam rzesze niewolników pracujących w pocie czoła na wasze potrzeby
Petroniusz
08-01-2022

LUDZIE, NIE BĄDŹCIE NAIWNI ! Podobne stosunki społeczne panowały w całej ówczesnej Europie, nie tylko w Polsce. KOlejny demagog wychwalający własne demagogie...
Skutek pańszczyzny
08-01-2022

Nie ma gorszego chama jak chłop wyjdzie na pana.
sroczka
08-01-2022

jak jeszcze zaczniecie myśleć i pisać jak Polacy a nie propaganda zachodu czy innych monarchii to przeczytam, bo kompleks niższości długo się leczy...
ola
08-01-2022

Dzisiejsza mentalność większości polaków a dodatkowo nienawiść do zwierząt i przyjemność zadawania im cierpienia.
Janko Muzykant
08-01-2022

Zaraz po wojnie wrowadzona eksperyment burak na inteligenta poza wymiarem sprawiedliwośći który został obsadzony żydzami, tu o przypadkowści nie miało buć mowy. Wszystko się z sobą wymiąchało tak żę nie ... Czytaj całość
mysz kościelna z rodziną
08-01-2022

dlaczego autor pominął niewątpliwie znaczący udział w tym zjawisku Kościoła Katolickiego?
ka19
08-01-2022

głupoty wypisują i wygadują nt pańszczyzny- wielu chłopów uciekało, kiedy ją zniesiono- trzeba było płacić podatek za ziemię, jego dzierżawę w PIENIĄDZU, czy wyrosło czy nie, czy sprzedał czy nie- pańszczyzna ... Czytaj całość
Erassmus
08-01-2022

Dobry artykuł. Dziś podobnie się dzieje u niektórych prywaciarzy.

    Komentarze (61)
#StopMowieNienawiści
Dzielenie się opinią jest cenne, ale nie może ranić innych. Zobacz >>
Wysyłając opinię akceptujesz regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Wirtualna Polska Media S.A. z siedzibą w Warszawie jest administratorem Twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Administrator przetwarza Twoje dane osobowe, które podajesz lub pozostawiasz w ramach zamieszczania opinii w serwisie. Przetwarzamy te dane w celu wykonania umowy z Tobą, tą umową jest regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Podstawą prawną przetwarzania jest art. 6 ust. 1 lit b) RODO - niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest Ty. Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa. Masz prawo m.in. do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Prawa te oraz sposób ich realizacji opisaliśmy w polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje jak zakomunikować nam Twoją wolę skorzystania z tych praw.
Okrakiem
08-01-2022

Kolejna próba wybielania PRL-u i nic poza tym. System pańszczyźniany był krytykowany już w wieku XVI, ale szlachta bała się, że utraci przywileje. Za to PRL ponosi niekwestionowaną i bezdyskusyjną winę ... Czytaj całość
wojtek
08-01-2022

A księża całą spowiedź chłopstwa referowali szlachcicom
żebiałejestbiałe
08-01-2022

dziadek opowiadał że jak elektryfikowali za komuny wieś to baby z płaczem krzyżem leżały na drodze coby diaboła nie wpuścić.przypominam,w komunie,po cudownych wolnych latach 20 i 30.Tyle w kwestii przedwwojennego ... Czytaj całość
Na temat.
08-01-2022

Byliśmy uciskani od początku naszej państwowości. Już Mieszki 1 w swojej drużynie zatrudniał wojów ze Skandynawii którzy pomagali mu ujarzmić okoliczne plemiona słowiańskie. Za czasów Polski szlacheckiej ... Czytaj całość
ded
08-01-2022

W okowach folwarcznej mentalności to tkwi autor tych wypocin

 
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Amigoland
W odpowiedzi na pojawiła się wiadomość opublikowana przez Lothar.
Z niewolnika nie ma robotnika Ale jeżeli chodzi o mentalność chłopa pańszczyźnianego. Przetrwała ona jeszcze do czasów transformacji. I niech nas nie zmyli duża wydajność zaraz po wojnie. Była wysoka, bo ludzie nie mieli po prostu gdzie mieszkać. Mieszkali w ruinach i w piwnicach. Powojennym Warszawiakom których mieszkanie cudem uratowało się. Dokwaterowywano dekretem...Ludzi. Nie wiem jak teraz jest z tą mentalnością chłopa pańszczyźnianego. Chyba znikła. Bo zachodnie firmy, szybko wyłapią lenia. W dodatku systemy produkcyjne są tak skonstruowane, że ciągnąć muszą wszyscy. Konkurencja na rynku powoduje, że pracownik "szanuje" pracę, daje z siebie co może, przynajmniej stara się. Każdy pracodawca to wychwyci...
Druga tura bez Bonżura...
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Amigoland
W odpowiedzi na pojawiła się wiadomość opublikowana przez Lothar.
Lothar. napisał/a
Komentarze (61)
#StopMowieNienawiści
Dzielenie się opinią jest cenne, ale nie może ranić innych. Zobacz >>
Wysyłając opinię akceptujesz regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Wirtualna Polska Media S.A. z siedzibą w Warszawie jest administratorem Twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Administrator przetwarza Twoje dane osobowe, które podajesz lub pozostawiasz w ramach zamieszczania opinii w serwisie. Przetwarzamy te dane w celu wykonania umowy z Tobą, tą umową jest regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Podstawą prawną przetwarzania jest art. 6 ust. 1 lit b) RODO - niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest Ty. Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa. Masz prawo m.in. do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Prawa te oraz sposób ich realizacji opisaliśmy w polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje jak zakomunikować nam Twoją wolę skorzystania z tych praw.
123
09-01-2022

Świetny artykuł, książka pewnie też (choć nie czytałem), ale brakuje mi tu trochę nuty optymizmu, bo w dawnych czasach ludzie (chłopi) też się buntowali i nie chcieli "służyć panom", przykład: ucieczka ... Czytaj całość
nauczyciel fizyki
08-01-2022

Autor nie zna kompletnie historii. Niech pisze lepiej o modzie plażowej.
Ubawiony Bogdan
08-01-2022

Bzdury. Brak wykształcenia, lub bezczelna ignorancja faktów każe tak twierdzić. Polska ma największy procent szlachty w swojej populacji. Ponad 10 procent. Dlatego powstania, umiłowanie wolności. Polski ... Czytaj całość
hmmm
08-01-2022

Do powrotu tego stanu dąży pis. Polak ma być biedny, upodlony i pod władzą magnatów typu obajtek, morawiecki i innych takich złodziei. Ma być ogłupiony katolickimi bzdurami.
rencistka
08-01-2022

Jesteśmy potomkami stangretów i pokojówek.
Dowód ?
Wystarczy poparzeć jaki WYBRALIŚMY sobie sejm. ... Czytaj całość
stef
08-01-2022

Bardzo fajnie napisana książka. Polecam
brrrrrrrrrrrrrr
08-01-2022

W prlu czy się stoi czy się leży to na flaszkę się należy. Jak kto z roboty nie wynosi to pewno donosi i kradli od poganiacza po pomywacza, kradli wszystko od mięsa poubojowego po cegły z budowy, od kombinerek ... Czytaj całość
Enteligentny chłop z mazur
08-01-2022

I Ci chłopi głosują właśnie na Pisiów..
suweren
08-01-2022

PO-myslmy KO- niecznie.?????? .SwojsKO brzmiace NAZWISKA i te twarze ,twarze ,twarze.?Garnitury ,stanowisKO, zachowanie nie przykryje charakterystycznych cech POstaci dawnych "kmieci", ... Czytaj całość
Chyba
08-01-2022

Potoki pseudohistorii wymieszane z jeziorami pseudosocjologii, wszystko podlane urojeniami.
obserwator
08-01-2022

Nie zapominajmy o wiodącej roli kościoła w utrwalaniu tego stanu rzeczy w Polsce. Pamiętacie z powieści "Chłopi" jak dzieciak sobie wychował bociana i musiał go oddać księdzu bo jak nie to w.....l. ... Czytaj całość
Małodobry
08-01-2022

Takie głupie teoryjki tylko utrwalają lenistwo, zawiść i złodziejstwo. Bo skoro niby od 500 lat jest to samo, to co ja mogę ?
rex
08-01-2022

No i tak. Teraz sama szlachta na około.
123
08-01-2022

W Polsce powinien być podział klasowy !!!

   Komentarze (61)
#StopMowieNienawiści
Dzielenie się opinią jest cenne, ale nie może ranić innych. Zobacz >>
Wysyłając opinię akceptujesz regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Wirtualna Polska Media S.A. z siedzibą w Warszawie jest administratorem Twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Administrator przetwarza Twoje dane osobowe, które podajesz lub pozostawiasz w ramach zamieszczania opinii w serwisie. Przetwarzamy te dane w celu wykonania umowy z Tobą, tą umową jest regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Podstawą prawną przetwarzania jest art. 6 ust. 1 lit b) RODO - niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest Ty. Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa. Masz prawo m.in. do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Prawa te oraz sposób ich realizacji opisaliśmy w polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje jak zakomunikować nam Twoją wolę skorzystania z tych praw.
rhrtw
08-01-2022

Najłagodniej powiedzieć - brednie.
Wnuk co coś wie.
08-01-2022

Czytam te wypociny nie których "inteligentnych" i po raz wtóry upewniam się o głupocie POLAKÓW. Nie przeczyta mądrych książek tylko głupoty i wymądrza się ile wlezie. Mój dziadek był ZARZĄDCĄ U ... Czytaj całość
Marian
08-01-2022

Niewolnictwo pozostało nietknięte, tylko ubrane w ładne słówka i bajki o wolnym rynku.
dyrdymały
08-01-2022

Z dzisiejszej perspektywy wiele spraw wygląda inaczej, dużo łatwiej różne głupoty wypisywać.
serio
08-01-2022

No wiadomo tez że zachód handlował niewolnikami w koloniach wtedy. To był postęp dopiero.
SSoviet kryj się
08-01-2022

Znowuż bzdety pisane na zamówienie lewusów do z góry przyjętej tezy. Pan nie mógł ot tak sobie chłopa zabić, bo chłop nie był rzeczą, po drugie dziś wydajność pracy w Polsce jest jedną z najwyższych w Europie ... Czytaj całość
Pan brat
08-01-2022

Mam wątpliwości czy szanowny autor ma rację. Stosunki feudalne panowały nie tylko w Polsce szlacheckiej, ale również na pozostałej części Europy i nie tylko. Czy autor uważa, że np. w Prusach chłop był ... Czytaj całość
Arsen
08-01-2022

Teraz to się nazywa: "Kredyt hipoteczny"
Marqu66
08-01-2022

Kotki kochane, problemem Polski nie są chłopskie korzenie (takie ma większość Anglików, Irlandczyków, Francuzów, Niemców czy Włochów) a szlachetczyzna: pełna samouwielbienia banda pasożytów która z pazerności ... Czytaj całość
werk
08-01-2022

Dlatego też powiadam: plujcie sobie ma Marksa, ale nie zmienicie tego, że bez marksizmu wszyscy nadal bylibyśmy niewolnikami: albo na roli, albo w fabrykach. No, w każdym razie, większość z nas.
Dziadek
08-01-2022

Dobry i potrzebny artykuł, bo przypominający naszej szlachcie, skąd pochodzi. Szczególnie po okresie transformacji ustrojowej dało się zauważyć zjawisko poszukiwania korzeni szlacheckich. Niestety, ... Czytaj całość
olo
08-01-2022

Właśnie tym wszystkim wymądrzającym się w swoich komentarzach polecam przeczytanie Kamila Janickiego "Pańszczyzna" . Dowiedzą się ,ze te 44 lat tej wrednej komuny to dla parobków ,fornali , biedoty ... Czytaj całość
Dzisiaj
08-01-2022

Każdy celebryta to chłopstwo w najczystszej postaci.
sok
08-01-2022

Do tego doszło wymordowanie polskiej inteligencji przez Niemców i Sowietów, i mamy to co mamy - brak inteligencji i moralności.

    Komentarze (61)
#StopMowieNienawiści
Dzielenie się opinią jest cenne, ale nie może ranić innych. Zobacz >>
Wysyłając opinię akceptujesz regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Wirtualna Polska Media S.A. z siedzibą w Warszawie jest administratorem Twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Administrator przetwarza Twoje dane osobowe, które podajesz lub pozostawiasz w ramach zamieszczania opinii w serwisie. Przetwarzamy te dane w celu wykonania umowy z Tobą, tą umową jest regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Podstawą prawną przetwarzania jest art. 6 ust. 1 lit b) RODO - niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest Ty. Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa. Masz prawo m.in. do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Prawa te oraz sposób ich realizacji opisaliśmy w polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje jak zakomunikować nam Twoją wolę skorzystania z tych praw.
Niom tak było
08-01-2022

A ci z warszawki to chłopstwo czy szlachta?
WPdalać
08-01-2022

Idiotyzmów ciąg dalszy. Schemat szczucia znany... chłopów na Polaków szlachtę. A jak chłop to ciemieznona mieszosc Rusińska w właściwie to Polski jazdy nie było aż do XX wieku. A ci chłopi co Polacy o ... Czytaj całość
zes
08-01-2022

Podobnie z polskimi władcami, byli w większości marni.
zsieci
08-01-2022

Wyzysku , pogardy, znieważania , właśnie tego najwięcej otrzymywali chłopi od pana. Jak trzeba było walczyć za kraj to oczywiście też liczono na chłopów, nawet jedna z pieśni to przedstawia: Armaty pod ... Czytaj całość
Wojcieh
08-01-2022

Właśnie doi tego doprowadziły katolickich włościan rządy katolickiej szlachty i KK oraz jego funkcjonariuszy
czrtkl
08-01-2022

chcecie aby było jak dawniej. Śnią się wam rzesze niewolników pracujących w pocie czoła na wasze potrzeby
Petroniusz
08-01-2022

LUDZIE, NIE BĄDŹCIE NAIWNI ! Podobne stosunki społeczne panowały w całej ówczesnej Europie, nie tylko w Polsce. KOlejny demagog wychwalający własne demagogie...
Skutek pańszczyzny
08-01-2022

Nie ma gorszego chama jak chłop wyjdzie na pana.
sroczka
08-01-2022

jak jeszcze zaczniecie myśleć i pisać jak Polacy a nie propaganda zachodu czy innych monarchii to przeczytam, bo kompleks niższości długo się leczy...
ola
08-01-2022

Dzisiejsza mentalność większości polaków a dodatkowo nienawiść do zwierząt i przyjemność zadawania im cierpienia.
Janko Muzykant
08-01-2022

Zaraz po wojnie wrowadzona eksperyment burak na inteligenta poza wymiarem sprawiedliwośći który został obsadzony żydzami, tu o przypadkowści nie miało buć mowy. Wszystko się z sobą wymiąchało tak żę nie ... Czytaj całość
mysz kościelna z rodziną
08-01-2022

dlaczego autor pominął niewątpliwie znaczący udział w tym zjawisku Kościoła Katolickiego?
ka19
08-01-2022

głupoty wypisują i wygadują nt pańszczyzny- wielu chłopów uciekało, kiedy ją zniesiono- trzeba było płacić podatek za ziemię, jego dzierżawę w PIENIĄDZU, czy wyrosło czy nie, czy sprzedał czy nie- pańszczyzna ... Czytaj całość
Erassmus
08-01-2022

Dobry artykuł. Dziś podobnie się dzieje u niektórych prywaciarzy.

    Komentarze (61)
#StopMowieNienawiści
Dzielenie się opinią jest cenne, ale nie może ranić innych. Zobacz >>
Wysyłając opinię akceptujesz regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Wirtualna Polska Media S.A. z siedzibą w Warszawie jest administratorem Twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Administrator przetwarza Twoje dane osobowe, które podajesz lub pozostawiasz w ramach zamieszczania opinii w serwisie. Przetwarzamy te dane w celu wykonania umowy z Tobą, tą umową jest regulamin zamieszczania opinii w serwisie. Podstawą prawną przetwarzania jest art. 6 ust. 1 lit b) RODO - niezbędność do wykonania umowy, której stroną jest Ty. Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa. Masz prawo m.in. do żądania dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. Prawa te oraz sposób ich realizacji opisaliśmy w polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje jak zakomunikować nam Twoją wolę skorzystania z tych praw.
Okrakiem
08-01-2022

Kolejna próba wybielania PRL-u i nic poza tym. System pańszczyźniany był krytykowany już w wieku XVI, ale szlachta bała się, że utraci przywileje. Za to PRL ponosi niekwestionowaną i bezdyskusyjną winę ... Czytaj całość
wojtek
08-01-2022

A księża całą spowiedź chłopstwa referowali szlachcicom
żebiałejestbiałe
08-01-2022

dziadek opowiadał że jak elektryfikowali za komuny wieś to baby z płaczem krzyżem leżały na drodze coby diaboła nie wpuścić.przypominam,w komunie,po cudownych wolnych latach 20 i 30.Tyle w kwestii przedwwojennego ... Czytaj całość
Na temat.
08-01-2022

Byliśmy uciskani od początku naszej państwowości. Już Mieszki 1 w swojej drużynie zatrudniał wojów ze Skandynawii którzy pomagali mu ujarzmić okoliczne plemiona słowiańskie. Za czasów Polski szlacheckiej ... Czytaj całość
ded
08-01-2022

W okowach folwarcznej mentalności to tkwi autor tych wypocin
To są teksty z der Onet. Mające na celu ciągłe przypominanie Polakom że są gorsi od Niemców. Tak sądzę. Ten tekst, lub podobny, pokazuje się przynajmniej raz w miesiącu...
Druga tura bez Bonżura...
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Lothar.
W odpowiedzi na pojawiła się wiadomość opublikowana przez Amigoland
To prawda Andrzeju :) z niewolnika nie ma robotnika, lecz tak właśnie zrobiono. Pańszczyzna trwała do 15 kwietnia 1846 roku i chłopów wyzwolił car Mikołaj 1 Romanow.
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Amigoland
Lothar. napisał/a
To prawda Andrzeju :) z niewolnika nie ma robotnika, lecz tak właśnie zrobiono. Pańszczyzna trwała do 15 kwietnia 1846 roku i chłopów wyzwolił car Mikołaj 1 Romanow.
Bo on to zrobił w Rosji i  przy okazji skorzystali Polacy pod zaborem rosyjskim. On tego nie zrobił z miłości do Polaków
Druga tura bez Bonżura...
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Amigoland
Dlaczego Car dał chłopom wolność? Tak po prostu sobie o nich przypomniał? Czy jak? Sądzę że miał w tym swój własny interes. On potrzebował ludzi do wojska. A chłop należał do ziemianina, był jego własnością. I jakoś dziwnie ten dekret powstał po srogim laniu jakie car dostał na Krymie. On nie miał ludzi...Do wojska.

https://historykon.pl/reforma-uwlaszczeniowa-w-rosji/
Druga tura bez Bonżura...
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Amigoland
W Polsce szlacheckiej było trochę inaczej. Szlachcic był zobowiązany "wystawić" chłopów do wojny, w razie agresji...
Druga tura bez Bonżura...
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Lothar.
Pamiętasz Andrzeju kim byli Hipolici w Grecji i dlaczego falanga przegrała z rzymskimi legiami?

Hoplici (stgr. ὁπλῖται hoplitai, l.poj. ὁπλίτης hoplites) – ciężkozbrojni piechurzy walczący w zwartym szyku, zwanym falangą.

Hoplici stali się powszechnym widokiem na polach bitew w starożytnej Grecji w połowie VII wieku p.n.e.[1] Oddziały hoplitów tworzyli wolni, zamożni obywatele miast greckich, czyli polis oraz chłopi posiadacze zaprzęgu wołów[2]. Ich sukcesy w walkach z wojskami perskimi spowodowały, że po wojnach perskich władcy tego kraju chętnie najmowali Greków do swoich armii (w wojskach perskich walczących z Aleksandrem Macedońskim było ponoć do 30 000 najemnych Greków). W ten sposób rozpoczęło się przechodzenie od armii obywatelskich do najemnych, które rozpowszechniły się w świecie hellenistycznym za panowania Diadochów[3].

Zaczątków formacji należy upatrywać w powstawaniu w IX-VIII wieku greckich państw-miast (polis), kiedy to 17-latkowie wstępowali ochotniczo do oddziałów (agelai) i przechodzili intensywne ćwiczenia w zakresie wychowania fizycznego, polowań i pozorowanych działań zbrojnych, stając się – po dwóch latach – prawdziwymi wojownikami[4].
Spis treści

    1 Uzbrojenie
    2 Taktyka
    3 Hoplici w bitwie
    4 Wyszkolenie
    5 Kres formacji
    6 Uwagi
    7 Przypisy
    8 Bibliografia

Uzbrojenie
Uzbrojenie hoplity.

Powstanie szyku falangi było możliwe dzięki wynalezieniu „argiwskiej” tarczy hoplon[a] z podwójnym uchwytem. Wcześniej, w okresie zwanym „heroicznym”, wojownicy helleńscy posługiwali się tarczami osłaniającymi wprawdzie niemal całe ciało, ale wyposażonymi w jeden, centralnie położony uchwyt, co powodowało szybkie zmęczenie nadgarstka i przedramienia[5]. Teraz uchwyt dla ręki przesunięto ku krawędzi tarczy, a centralnie umieszczono pas mocujący przedramię żołnierza tuż poniżej łokcia. Drugim ważnym nabytkiem był hełm koryncki pozostawiający odsłonięte jedynie oczy i usta[6].

Rozmiar tarczy (średnica około 100 cm) oraz fakt, że nie chroniła ona już całego ciała spowodował, że żołnierze stawali w zwartej formacji, ramię przy ramieniu tak, by tarcza zachodziła za tarczę osłaniającą osobę z prawej. Powstała więc formacja zwana falangą, która – wobec tendencji do dążenia do maksymalnie pewnego schronienia za tarczą sąsiada – miała naturalną tendencję do przesuwania się w prawo[7].

Uzbrojenie hoplity[8]:

    włócznia (około 2 m długości)[8],
    miecz[8],
    okrągła lub owalna tarcza[8],
    hełm[8],
    pancerz[8],
    nagolenice[8].

Pełne wyposażenie hoplity ważyło około 30–35 kg[9].
Taktyka
Falanga hoplitów.

Początkowo falanga była formacją o głębokości od czterech do ośmiu szeregów, przy czym walczyły tylko dwa pierwsze (zadając ciosy 2,3–2,5 metrowymi włóczniami skośnie w dół, znad głowy, mierząc w twarze i ramiona przeciwników). Dodatkową bronią był krótki miecz, a wyposażeniem ochronnym napierśnik i nagolenniki. Wraz z ubożeniem społeczeństw polis napierśnik zastąpił płócienny kaftan, a bywało, że hoplici walczyli w samych chlamidach, a nawet nago[10].

W okresie późniejszym do taktyki frontalnej dodano dwa dodatkowe manewry: kontrmarsz lakoński (wykorzystywany przy przechodzeniu z szyku marszowego w czołowy i odwrotnie, jak i przy zmianie frontu całości lub części falangi, gdy nieprzyjaciel uderzał z kierunku innego niż czołowy) i anastrofę (polegającą na kontrmarszowym wycofaniu jednego ze skrzydeł i ustawieniu go za plecami innej części formacji dla przydania falandze ciężaru). W IV wieku p.n.e. liczba szeregów wahała się od ośmiu do – nawet (wyjątkowo) – trzydziestu sześciu[11] (bitwa pod Leuktrami).
Hoplici w bitwie
Hoplita spartański: rekonstrukcja

Pierwszą znaną nam bitwą hoplitów było starcie pod Hysiaj w roku 669 p.n.e., kiedy to Argos pokonało po raz ostatni (właśnie przy zastosowaniu falangi hoplitów) Spartę. Poeta Tyrtajos zaczął opiewać falangę około roku 650 p.n.e.[12]

Falanga ruszała do bitwy wznosząc okrzyki bojowe lub skandując powszechnie znane poematy (przede wszystkim Tyrtajosa)[13], a czasami uderzając drzewcami włóczni o tarcze celem przerażenia przeciwnika. Hoplici atakowali biegiem (jak pod Maratonem lub Delion) lub też wolno, krokiem mierzonym, do wtóru piszczałek (pod Mantineją). Następnie ściany falang zderzały się tarczami i następowało spychanie (othismos), gdzie decydował ciężar prącej wszystkimi szeregami naprzód formacji. Żołnierze pierwszego szeregu szli naprzód lub cofali się, walczyli i umierali, a pomóc im mogli tylko koledzy z szeregu drugiego, bowiem tylko ich włócznie mogły dosięgnąć wroga. Zabitego zastępował natychmiast idący za nim, a na jego miejsce wchodził kolejny, z dalszego szeregu[14].

Falandze, formacji ciężkiej i w starciu rozstrzygającej, towarzyszyła lekka piechota peltastów oraz pododdziały strzeleckie – procarzy, rzadziej łuczników. Sporadycznie też pojawiała się na polach bitew konnica – hippeis – wykonująca przeważnie (z braku siodła i strzemion) zadania zwiadowcze, względnie pościgowe. Dopiero za czasów Aleksandra Macedońskiego ciężka konnica zaczęła odgrywać rolę formacji przełamującej[15].
Wyszkolenie

Do IV wieku p.n.e. szkolenie wojskowe rozpoczynało się od 7 roku życia. Hoplita umiał perfekcyjne władać bronią, znał swoje miejsce w szeregu i musztrę pododdziału, wiele również wiedział o taktyce. Cywilizacja oparta na militaryzmie wprowadzała taktykę jako element kultury i wiedzy. Podobnie w dziedzinie dowodzenia – strategami zostawali ludzie o odpowiednim doświadczeniu, zdobytym w walce i popartym sukcesami, lub o odpowiednim statusie społecznym, co wiązało się ze szczególnym dostępem do wiedzy o taktyce z racji elitarnej pozycji. W Sparcie naczelne dowództwo przypadało – z racji urodzenia – jednemu z dwóch królów, którzy podlegali zwykłemu wyszkoleniu żołnierskiemu, jakiemu poddawani byli wszyscy Spartiaci od 7 roku życia[16].

Podobnie było z posługiwaniem się bronią. Hoplita umiał jako ekspert operować tarczą i włócznią, mieczem, oraz – w ograniczonym zakresie – procą lub łukiem. Przewaga formacji hoplitów nad innymi rodzajami wojsk w tamtym okresie leżała głównie w perfekcyjnym wyszkoleniu i w niepowtarzalności tej formacji.
Kres formacji
Odznaka Nagrody Narodowej III Rzeszy z wizerunkiem hoplity

Początek końca hoplitów nastąpił w roku 338 p.n.e. pod Cheroneją, gdzie sprzymierzone armie greckie sromotnie przegrały z uzbrojonymi w długie sarisy Macedończykami Filipa II i jego syna Aleksandra Macedońskiego. W tej bitwie hoplici odsłonili swe prawe (a więc nie osłonięte) skrzydło w wyniku skośnego manewru Macedończyków, a w powstałą lukę wpadła konnica Aleksandra, dokonując pogromu[17].

Przez ponad 100 lat na polach bitew państw hellenistycznych dominowała falanga macedońska, w której hoplici mieli dłuższe włócznie i lżejsze tarcze. Ostateczny kres falangi (ale była to już falanga macedońska, nie helleńska) jako szyku bojowego nastąpił natomiast w początkach II wieku p.n.e., gdy zniknęły ostatnie państwa helleńskie i świat grecki znalazł się w rękach republiki rzymskiej. Pierwszą większą klęskę w starciu z rzymskimi legionami macedońscy falangiści ponieśli w bitwie pod Kynoskefala

    peltasta

Uwagi

    Nazwa wtórnie utworzona od słowa hoplita, oni sami określali swe tarcze mianem aspis.

Przypisy

Bravo i Wipszycka 1988 ↓, s. 189.
Renata Antosik, Edyta Pustuła, Cezary Tulin: Historia. Vademecum maturalne 2009, Gdynia, s.169.
Bravo i Wipszycka 1988 ↓, s. 193–194.
Hammond 1973 ↓, s. 139.
Warry 1993 ↓, s. 34.
Hammond 1973 ↓, s. 151–152.
Warry 1993 ↓, s. 35.
hoplici, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-11-04].
Warry 1993 ↓, s. 46–47.
Hammond 1973 ↓, s. 183.
Warry 1993 ↓, s. 64.
Hammond 1973 ↓, s. 179, 185.
Hammond 1973 ↓, s. 181.
Warry 1993 ↓, s. 65.
Worley 1994 ↓, s. 59.
Warry 1993 ↓, s. 47–48.

    Hammond 1973 ↓, s. 662–663.

Bibliografia
        Zobacz hasło hoplita w Wikisłowniku
        Zobacz multimedia związane z tematem: Hoplici

    Benedetto Bravo, Ewa Wipszycka: Historia starożytnych Greków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1988. ISBN 83-01-06653-9.
    N.G.L. Hammond: Dzieje Grecji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.
    John Warry: Warfare in the Classical World. New York: Barnes & Noble Books, 1993. ISBN 1-56619-463-6.
    Leslie J. Worley: Hippeis: The Cavalry of Ancient Greece. Boulder / San Francisco / Oxford: Westview Press, 1994. ISBN 0-8133-1804-1.
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Lothar.
W odpowiedzi na pojawiła się wiadomość opublikowana przez Amigoland
Najemnicy (zawodowcy) byli pragmatyczni, nie brali jeńców.

Bitwa pod Kynoskefalaj – decydujące starcie drugiej wojny macedońskiej, które miało miejsce w maju roku 197 p.n.e.
Spis treści

    1 Tło starcia
    2 Siły przeciwników
    3 Przebieg bitwy
    4 Następstwa
    5 Zobacz też
    6 Bibliografia

Tło starcia

Wiosną 197 roku p.n.e. armie republiki rzymskiej i królestwa macedońskiego walczyły w Tesalii. Wojskami rzymskimi dowodził Tytus Kwinkcjusz Flamininus, a macedońskimi król Filip V. Do starcia doszło na wzgórzach Kynoskefalaj (gr. Kynos kephalai – psie głowy) w pobliżu Larisy. Obydwie armie rozłożyły obozy po przeciwnych stronach wzgórz, nie wiedząc, że po drugiej stronie znajduje się przeciwnik (aczkolwiek obaj wodzowie zdawali sobie sprawę, że wróg znajduje się w okolicy). Filip V wysłał wielu żołnierzy z zadaniem zdobycia żywności.
Siły przeciwników

Wojska Filipa V liczyły 25 500 żołnierzy, w tym 16 000 falangistów, uzbrojonych w kilkumetrowe włócznie sarisy. Oprócz tego w skład jego armii wchodziło 2000 peltastów, 5500 innych lekkozbrojnych (głównie Ilirów i Traków) oraz 2000 konnych (Tesalowie i Macedończycy).

Wojska rzymskie liczyły od 26 000 do 33 000 żołnierzy. Ich podstawę stanowiły dwa legiony, które razem z kontyngentami italskich sprzymierzeńców osiągały liczebność około 22 000 zbrojnych. Do tego dochodzili lekkozbrojni piechurzy: 6000 (lub 600, gdyż obie te liczby występują w starożytnych źródłach) Etolów, 1200 Athamanów i 800 Kreteńczyków (ci ostatni byli najemnikami przysłanymi przez Spartę). Rzymską kawalerię tworzyło 2500 jeźdźców (w tym 400 Etolów i być może 1200 Numidyjczyków z Afryki). Siły te uzupełniało kilkanaście słoni, przysłanych przez władcę Numidii, Masynissę, oraz przez Kartaginę.
Przebieg bitwy

Bitwa zaczęła się od przypadkowego starcia wysłanych na wzgórza oddziałów zwiadowczych, liczących 1300 ludzi po stronie rzymskiej i około 2000 po macedońskiej. Pierwsze starcie wygrali Macedończycy, ale Flamininus skierował do walki 2500 Rzymian i Etolów. Spychani ze wzgórz Macedończycy wysłali gońców po odsiecz i wkrótce przybyło około 4–5 tysięcy jazdy i lekkozbrojnej piechoty ponownie zmuszając Rzymian do opuszczenia wierzchołków wzgórz. Widząc to Flamininus zrozumiał, że za wzgórzami stoi cała armia macedońska i nakazał ustawić do bitwy resztę swoich wojsk. Tymczasem dowódcy walczących na wzgórzach Macedończyków wysłali do króla gońców z informacją, że wróg się cofa i należy zadać decydujący cios. Filip V rozkazał więc ruszyć do walki swojej najpotężniejszej formacji – falandze.
Prawe skrzydło macedońskie atakuje lewe skrzydło Rzymian, reszta głównych sił macedońskich dopiero wspina się na wzgórza

Gdy falangiści formowali szyki, po drugiej stronie wzgórz Flamininus poprowadził do boju lewe skrzydło swoich wojsk – co najmniej 12 000 ludzi, głównie ciężkozbrojnych legionistów. Zwyciężający na wzgórzach Macedończycy nie byli w stanie wytrzymać tego uderzenia i zaczęli się cofać. Nagle Rzymianie ujrzeli jak wyrasta przed nimi las długich macedońskich włóczni. Było to prawe skrzydło falangi, które Filip poprowadził na wzgórza, mimo że lewe skrzydło nie było jeszcze gotowe (część żołnierzy wysłanych po żywność wracała dopiero do obozu). Gdy Filip zobaczył nacierających Rzymian, postanowił nie czekać na dowodzone przez Nikanora lewe skrzydło. Rozwinął szyk bojowy i runął na wojska Flamininusa, które już przygotowały się na starcie z ciężkozbrojną piechotą macedońskiego króla. Nacierający z góry, uzbrojeni w długie sarisy Macedończycy zaczęli spychać lewe skrzydło Rzymian, którzy nie byli w stanie przedrzeć się przez gąszcz włóczni.
Prawe skrzydło Macedończyków spycha lewe skrzydło Rzymian, reszta rzymskiej armii atakuje rozproszone oddziały lewego skrzydła Macedończyków

Widząc to Flamininus zrozumiał, że nie powstrzyma królewskiej falangi. Udał się więc na prawe skrzydło swoich wojsk, które dotychczas nie uczestniczyło w walce. Liczyło ono 16 000 Rzymian i Etolów (jeśli przyjąć, że w bitwie uczestniczyło 6000 etolskich piechurów), wspartych przez kilkanaście słoni. Flamininus skierował ich na wciąż niegotowe do walki lewe skrzydło Macedończyków (część jego żołnierzy dopiero wspinała się na wzgórza, część stała na nich bezczynnie, a reszta usiłowała dopędzić królewską falangę). Potężne uderzenie zmiotło pojedyncze oddziały falangistów, jazdy i lekkozbrojnych. Rozproszone lewe skrzydło macedońskiej armii zaczęło się cofać, a Rzymianie i Etolowie ruszyli za nim. Tym samym bitwa rozpadła się na dwa niezależne starcia. Na swym prawym skrzydle Filip spychał lewe skrzydło Rzymian, a Flamininus na prawym rzymskim ścigał lewe skrzydło Macedończyków.
Rzymianie rozbijają lewe skrzydło Macedończyków, około dwóch tysięcy legionistów zawraca i atakuje od tyłu resztę macedońskiej armii

O wyniku bitwy przesądził anonimowy trybun. Widząc, że na prawym rzymskim skrzydle zwycięstwo jest przesądzone, wydzielił z niego około dwóch tysięcy legionistów i zawracając, ponownie wspiął się na wzgórze za królewską falangą na macedońskim prawym skrzydle, uderzając na nią od tyłu. Zaskoczeni Macedończycy z tylnych szeregów falangi nie zdążyli dokonać zwrotu, by przyjąć legionistów ostrzami saris, słabiej uzbrojeni i opancerzeni od rzymskiej piechoty (oprócz sarisy, mieli tylko krótki miecz i małą tarczę) nie mieli szans na skuteczną walkę wręcz z atakującym od tyłu wrogiem. Falanga rozpadła się niemal natychmiast. Falangiści masowo podnosili swe długie włócznie w górę na znak kapitulacji, nie pojmujący tego znaku Rzymianie wycinali ich dalej, w rezultacie doszło do całkowitego pogromu macedońskiego prawego skrzydła. Filip wycofał się z kilkoma konnymi na wzgórze i widząc klęskę na obu skrzydłach, wraz z garstką macedońskich i trackich jeźdźców opuścił pole bitwy.

Łącznie zginęło w niej około 8 tysięcy Macedończyków, a 5 tysięcy królewskich żołnierzy dostało się do niewoli. Po stronie rzymskiej poległo ok. 700 żołnierzy.
Następstwa

Bitwa pod Kynoskefalaj była obok przegranej pod Pydną z Rzymianami największą klęską macedońskiej falangi w historii antycznych wojen. Wraz z bitwą pod Pydną oraz katastrofą armii Seleucydów w bitwie z Rzymianami pod Magnezją udowodniła przewagę legionu nad falangą, obnażając jej niedoskonałości - wrażliwość na ataki z flanki i od tyłu oraz trudność w utrzymaniu jej szyku w terenie nierównym. Liczne kraje basenu Morza Śródziemnego, stosujące dotąd falangę (uznawaną powszechnie od czasów podbojów Aleksandra za najlepszy szyk bojowy wojsk pieszych) zaczęły odtąd dążyć do tworzenia formacji wzorowanych na rzymskim legionie. Dotyczyło to zwłaszcza syryjskiego państwa Seleucydów i Egiptu Ptolemeuszy. Nie miało jednak większego wpływu na sytuację polityczno-wojskową na arenie międzynarodowej II wieku p.n.e. i nie zapobiegło podbojowi tych państw przez Rzym.
Zobacz też

    bitwa pod Kynoskefalaj (364 p.n.e.)
    bitwa pod Pydną

Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Lothar.
W odpowiedzi na pojawiła się wiadomość opublikowana przez Amigoland
Amigoland napisał/a
Lothar. napisał/a
To prawda Andrzeju :) z niewolnika nie ma robotnika, lecz tak właśnie zrobiono. Pańszczyzna trwała do 15 kwietnia 1846 roku i chłopów wyzwolił car Mikołaj 1 Romanow.
Bo on to zrobił w Rosji i  przy okazji skorzystali Polacy pod zaborem rosyjskim. On tego nie zrobił z miłości do Polaków
Andrzeju, on mógł tylko dać nie swoje. Ale Polacy katolicy zrobili z rodaków niewolników, bili i okradali, trzymali w nędzy i zezwierzęceniu, rodaków? Katolicy to jacyś dziwni uczniowie J. To i co się dziwić że niepodległość upadła, kto miał walczyć o taką Polskę, to jak dziś, jak pis polskim ładem żyć nie daje to i patriotów nie będzie.
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Amigoland
Lothar. napisał/a
Amigoland napisał/a
Lothar. napisał/a
To prawda Andrzeju :) z niewolnika nie ma robotnika, lecz tak właśnie zrobiono. Pańszczyzna trwała do 15 kwietnia 1846 roku i chłopów wyzwolił car Mikołaj 1 Romanow.
Bo on to zrobił w Rosji i  przy okazji skorzystali Polacy pod zaborem rosyjskim. On tego nie zrobił z miłości do Polaków
Andrzeju, on mógł tylko dać nie swoje. Ale Polacy katolicy zrobili z rodaków niewolników, bili i okradali, trzymali w nędzy i zezwierzęceniu, rodaków? Katolicy to jacyś dziwni uczniowie J. To i co się dziwić że niepodległość upadła, kto miał walczyć o taką Polskę, to jak dziś, jak pis polskim ładem żyć nie daje to i patriotów nie będzie.
Wojtek? Ten "nowy ład" jest w całej Europie i z PIS-em nie ma nic wspólnego. Więcej z NWO...
Druga tura bez Bonżura...
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Lothar.
Niemniej to kiepski interes być Polakiem.
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Amigoland
Lothar. napisał/a
Niemniej to kiepski interes być Polakiem.
Rodziców i narodowości się nie wybiera Ciesz się że nie jesteś murzynem
Druga tura bez Bonżura...
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Lothar.
Jestem hmm trochę czarny 😈
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

michalina
W odpowiedzi na pojawiła się wiadomość opublikowana przez Amigoland
Amigoland napisał/a
Lothar. napisał/a
Niemniej to kiepski interes być Polakiem.
Rodziców i narodowości się nie wybiera Ciesz się że nie jesteś murzynem
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

michalina
W odpowiedzi na pojawiła się wiadomość opublikowana przez Lothar.
Lothar. napisał/a
Jestem hmm trochę czarny 😈
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

michalina
W odpowiedzi na pojawiła się wiadomość opublikowana przez Lothar.
Lothar. napisał/a
Niemniej to kiepski interes być Polakiem.
Zgoda,szczególnie dziś.
Moim zdaniem PRL dal nam,Polakom,światło.
Wiadomo,że wladza robotniczo-chłopska to moze nie był szczyt marzeń ale ja pamiętam,co jedna z moich babć(ta biedniejsza)mi mówiła:nie daJ Boże dziecko kapitalizmu!!
Bieda była aż piszczalo a teraz nam wmawiają,że za PRL bylo biednie.
A pzred wojna tylko brud i wszy i trochę 'jaśnie państwa" ktore nas pookradało i spieprzyło przez Zaleszczyki.
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Amigoland
michalina napisał/a
Lothar. napisał/a
Niemniej to kiepski interes być Polakiem.
Zgoda,szczególnie dziś.
Moim zdaniem PRL dal nam,Polakom,światło.
Wiadomo,że wladza robotniczo-chłopska to moze nie był szczyt marzeń ale ja pamiętam,co jedna z moich babć(ta biedniejsza)mi mówiła:nie daJ Boże dziecko kapitalizmu!!
Bieda była aż piszczalo a teraz nam wmawiają,że za PRL bylo biednie.
A pzred wojna tylko brud i wszy i trochę 'jaśnie państwa" ktore nas pookradało i spieprzyło przez Zaleszczyki.
Za PRL-u wszystko było "nasze", więc ludzie kradli na potęgę
Druga tura bez Bonżura...
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Wszyscy zachowujemy się jak chłopi pańszczyźniani. Co zostało w polskiej mentalności z folwarcznych czasów?

Lothar.
W odpowiedzi na pojawiła się wiadomość opublikowana przez michalina
Nie każdy chce pamiętać dla kogo pracował pan Piłsudski i komu podległa była sanacja.