|
|
Niemniej naruszenia prywatności są legalne.
Krok: uzyskanie w toku kontroli i utrwalania rozmów dowodów na popełnienie innego przestępstwa
Kodeks postępowania karnego przewiduje możliwość dokonywania kontroli i utrwalania rozmów w toku postępowania przygotowawczego albo w wyniku postanowienia sądu na wniosek prokuratora Kontrola i utrwalanie rozmów w postępowaniu przygotowawczym albo w sytuacjach niecierpiących zwłoki w wyniku postanowienia prokuratora zatwierdzanego następnie przez sąd Kontrola i utrwalanie rozmów w postępowaniu przygotowawczym - wypadki niecierpiące zwłoki.
W postępowaniu mogą zostać wykorzystane wyłącznie te wyniki kontroli, na uzyskanie których zgodę wydał sąd w postanowieniu wydanym w oparciu o art. 237 § 1 k.p.k. Postanowienie sądu określa szczegółowo zakres podmiotowy i przedmiotowy kontroli, co uniemożliwia wykorzystanie wyników innych niż określone w postanowieniu.
Zakres podmiotowy ustawa wskazuje w art. 237 § 4 k.p.k. dopuszczając stosowanie kontroli i utrwalana rozmów wobec praktycznie wszystkich podmiotów dotychczas objętych postępowaniem lub mających z nim daleko idący związek:
1. osoby podejrzanej,
2. oskarżonego (a więc także podejrzanego),
3. pokrzywdzonego,
4. innej osoby, z którą może kontaktować się oskarżony albo która może mieć związek ze sprawcą lub z grożącym przestępstwem.
Zakres podmiotowy ustawa wskazuje w art. 237 § 4 k.p.k. dopuszczając stosowanie kontroli i utrwalana rozmów wobec praktycznie wszystkich podmiotów dotychczas objętych postępowaniem lub mających z nim daleko idący związek:
1. osoby podejrzanej,
2. oskarżonego (a więc także podejrzanego),
3. pokrzywdzonego,
4. innej osoby, z którą może kontaktować się oskarżony albo która może mieć związek ze sprawcą lub z grożącym przestępstwem.
Zakres przedmiotowy stosowania przepisu został ujęty w art. 237 § 1 k.p.k. i wprowadza zamknięty katalog przestępstw, których zaistnienie może powodować zarządzenie kontroli i utrwalania rozmów, a są to:
1. zabójstwo,
2. narażenie na niebezpieczeństwo powszechne lub sprowadzenie katastrofy,
3. handel ludźmi,
4. uprowadzenie osoby,
5. wymuszanie okupu,
6. uprowadzenie statku powietrznego lub wodnego,
7. rozbój, kradzież rozbójnicza lub wymuszenie rozbójnicze,
8. zamach na niepodległość lub integralność państwa,
9. zamach na konstytucyjny ustrój państwa lub jego naczelne organy albo na jednostkę Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
10. szpiegostwa lub ujawnienia informacji niejawnych o klauzuli tajności „tajne” lub „ściśle tajne”,
11. gromadzenie broni, materiałów wybuchowych lub radioaktywnych,
12. fałszowania oraz obrotu fałszywymi pieniędzmi, środkami lub instrumentami płatniczymi albo zbywalnymi dokumentami uprawniającymi do otrzymania sumy pieniężnej, towaru, ładunku albo wygranej rzeczowej albo zawierającymi obowiązek wpłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach lub stwierdzenie uczestnictwa w spółce,
13. wytwarzania, przetwarzania, obrotu i przemytu środków odurzających, prekursorów, środków zastępczych lub substancji psychotropowych,
14. zorganizowanej grupy przestępczej,
15. mienia znacznej wartości,
16. użycia przemocy lub groźby bezprawnej w związku z postępowaniem karnym,
17. łapownictwa i płatnej protekcji,
18. stręczycielstwa, kuplerstwa i sutenerstwa,
19. przestępstw określonych w rozdziale XVI ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) oraz w art. 5–8 Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego, sporządzonego w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz. 708), zwanego dalej „Statutem”.
Katalog ten ma charakter zamknięty, co oznacza, ze stosowanie kontroli i utrwalania rozmów w przypadkach innych niż wymienione w tym przepisie jest niedopuszczalne.
Nie można jednakże wykluczyć, iż w wyniku prowadzonej kontroli zostanie uzyskany mimo wszystko dowód na popełnienie przez jedną z osób wskazanych w art. 237 § 4 k.p.k., jednego z przestępstw wskazanych w art. 237 § 3 k.p.k.:
– innego niż objęte zarządzeniem kontroli;
– popełnionego przez inną osobę niż wskazaną w zarządzeniu kontroli.
Wówczas prokurator może wystąpić o tzw. zgodę następczą sądu na wykorzystanie tych dowodów w postępowaniu karnym. Wykorzystanie dowodowe materiałów uzyskanych w taki sposób jest bowiem uzależnione od uzyskania zgody sądu.
Na gruncie obowiązujących przepisów nie budzi już wątpliwości, że dowody uzyskane w wyniku podsłuchu procesowego, mogą zostać wykorzystane wyłącznie w postępowaniu przeciwko osobie, wobec której podsłuch zarządzono. Natomiast, jeżeli była ona jedynie rozmówcą osoby, w odniesieniu do której zarządzono podsłuch, nie ma możliwości wykorzystania tego dowodu w postępowaniu przeciwko tej osobie, chyba że uzyskano zgodę następczą sądu (zob. odrębne stanowisko SN na gruncie uprzednio obowiązującego stanu prawnego przed wejściem w życie przepisu art. 237a k.p.k.: wyrok SN z dnia 3 grudnia 2008 r., V KK 195/08 oraz postanowienie SN z dnia 25 marca 2010 r., I KZP 2/10) oraz dezaprobatę takiego stanowiska J. Skorupka, Krytycznie o stanowisku SN w kwestii legalności kontroli rozmów telefonicznych, Prok. i Pr. 2011, nr 4, s. 5 i n.).
Krok: złożenie wniosku o zgodę następczą
Wniosek o wydanie zgody następczej złożyć może wyłącznie prokurator. Nie mają takiego uprawnienia inne organy prowadzące postępowanie przygotowawcze.
Wniosek można złożyć jeszcze w czasie trwania kontroli albo nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia jej zakończenia. Termin ten ma charakter stanowczy, a wystąpienie z wnioskiem po tym terminie lub wydanie zgody następczej na podstawie wniosku złożonego po terminie należy uznać za niedopuszczalne.
|
Zablokowano
