|
|
Kto wie co uratowało nam życie >;) Pamiętam że wywalili z roboty faceta co uratował świat tak serio bo miał odpalić a nie odpalił.
Stanisław Jewgrafowicz Pietrow (ros. Станислав Евграфович Петров; ur. 7 września 1939 we Władywostoku, zm. 19 maja 2017 we Friazinie[2]) – rosyjski wojskowy, podpułkownik Armii Radzieckiej, który 26 września 1983 roku prawdopodobnie zapobiegł wybuchowi globalnego konfliktu nuklearnego[3].
Sytuacja polityczna w 1983
Pierwsza połowa lat 80. była jednym z najbardziej napiętych okresów zimnej wojny. Związek Radziecki dokonał inwazji na Afganistan, doszło do bojkotu Igrzysk Olimpijskich w Moskwie. Równocześnie, ze względu na produkcję przez ZSRR pocisków balistycznych SS-20, siły NATO zapowiadały znaczną ekspansję arsenału w bezpośrednim sąsiedztwie supermocarstwa. 1 września 1983 roku Armia Radziecka zestrzeliła cywilny lot Korean Air 007, co doprowadziło do jeszcze poważniejszej eskalacji konfliktu na arenie międzynarodowej i w odczuciu KGB przybliżało widmo niezapowiedzianego ataku nuklearnego ze strony Stanów Zjednoczonych.
W tym właśnie miesiącu Pietrow pełnił dyżur w podmoskiewskim centrum dowodzenia Sierpuchow-15 (nazwa pochodzi od pobliskiego miasta Sierpuchow)[4]. Jego zadaniem było monitorowanie systemów wczesnego ostrzegania. Zgodnie z obustronną doktryną Mutual Assured Destruction w przypadku stwierdzenia ataku jądrowego Związek Radziecki miał odpowiedzieć natychmiastowym i pełnym zaangażowaniem całego arsenału nuklearnego.
Informacje o ataku
Cztery minuty po północy 26 września 1983 roku komputery w centrum wczesnego ostrzegania wykryły wystrzelenie przez USA międzykontynentalnego pocisku balistycznego skierowanego w stronę ZSRR. Obserwujący ten alarm Pietrow przyjął, że doszło do błędu komputera, ponieważ w doktrynie MAD wystrzelenie pojedynczego pocisku byłoby zachowaniem nieracjonalnym – strona atakująca zmierzałaby do zniszczenia możliwie dużej części arsenału i struktur wojskowych przeciwnika, zanim zdążyłby on odpowiedzieć w równie niszczycielski sposób.
Chwilę później komputery potwierdziły jednak wystrzelenie kolejnych czterech rakiet. W tej sytuacji Pietrow musiał podjąć decyzję, nie dysponując żadnymi innymi źródłami informacji: naziemne radary nie byłyby w stanie wykryć rakiet do chwili wyłonienia się ich zza linii horyzontu, więc ZSRR miałby mniej czasu na skuteczną odpowiedź. Wśród personelu wybuchło zamieszanie[5].
Po zaprowadzeniu dyscypliny, Pietrow zdecydował się na złamanie przyjętych zasad i uznał, że choć nie ma pewności co do tego, czy problem jest błędem systemu, konsekwencją odpowiedzi zbrojnej będzie w każdym przypadku tylko zwiększenie liczby ofiar. Jak sam stwierdził: Pomyślałem jednak: nikt nie zaczyna ataku jądrowego za pomocą pięciu rakiet! Poza tym nie startowałyby one z jednej bazy[6]. I rzeczywiście, jak się później okazało, był to błąd systemu. Wystąpiły szczególne warunki zależne m.in. od rozmieszczenia satelity na orbicie i położenia Ziemi wobec Słońca. System nie przewidział takiego wariantu, powstało wrażenie, że lecą na terytorium ZSRR rakiety, i taki też obraz wyświetlił się na monitorze. Obserwacje Pietrowa nie zostały zgłoszone do dowództwa. Zdaniem wielu ekspertów zapobiegło to odpowiedzi zbrojnej, która najprawdopodobniej nastąpiłaby zgodnie z przyjętymi wtedy procedurami operacyjnymi i zapoczątkowałaby globalną wojnę nuklearną[5].
Reakcja dowództwa i świata
Mimo że Pietrow zapobiegł katastrofie, liczyło się przede wszystkim to, że postąpił wbrew rozkazom swoich przełożonych i naruszył przyjęte procedury operacyjne. Został poddany intensywnym przesłuchaniom, a następnie odsunięty od służby i ukarany naganą, oficjalnie za nieprawidłowe wypełnienie dokumentacji. W 1983 w wieku 45 lat przeszedł na emeryturę. Od tego czasu mieszkał w podmoskiewskim mieście Friazino[5].
Ze względu na tajemnicę wojskową wydarzenia te były trzymane w tajemnicy do 1998 roku. Dopiero po wielu latach Pietrow został uznany za bohatera:
21 maja 2004 roku otrzymał nagrodę World Citizen Award z wypłaceniem części pieniężnej w wysokości 1000 dolarów[3].
19 maja 2006 roku został uhonorowany przez Organizację Narodów Zjednoczonych
24 lutego 2012 roku otrzymał Niemiecką Nagrodę Mediów (Deutscher Medienpreis)
17 lutego 2013 roku uhonorowany w Operze Sempera w Dreźnie nagrodą pokojową „Dresden-Preis”[5]
Zmarł 19 maja 2017 roku[2].
Odznaczenia
Order „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” III klasy
Medal 100-lecia urodzin Lenina
Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR”
Medal jubileuszowy 50-lecia Sił Zbrojnych ZSRR
Medal jubileuszowy 60-lecia Sił Zbrojnych ZSRR
Medal jubileuszowy 70-lecia Sił Zbrojnych ZSRR
Medal „Za nienaganną służbę” I klasy
Medal „Za nienaganną służbę” II klasy
Medal „Za nienaganną służbę” III klasy
|
Zablokowano
