
W tradycji judaistycznej używana jest jako nakrycie głowy mężczyzn i chłopców. Zgodnie z prawem żydowskim jarmułka (kipa) ma być noszona podczas modlitwy, wygłaszania błogosławieństw, czytania Tory oraz podczas przebywania w synagodze lub jesziwie[8][9]. Tradycyjnie jarmułka noszona jest cały czas, co jest wyrazem szacunku dla Boga[8], według innych źródeł ma ona stale przypominać o obecności Boga[10]. Nie jest to przepis talmudyczny, ale praktyka chodzenia z zakrytą głową jest odnotowana w Talmudzie[9], gdzie wskazane jest nakrywanie głowy chłopcom, co ma dać im pobożność w życiu dorosłym[10]. Chodzenie z głową nakrytą jarmułką stało się zwyczajem powszechnie akceptowanym przez Żydów[8][9], a z czasem większość autorytetów halachicznych uznało je za obowiązkowe[9].
Zwyczaj noszenia jarmułki ma swą genezę w czasach biblijnych, kiedy to kapłani nakrywali głowy podczas obrzędów[8]. Jarmułka jest używana zwyczajowo od starożytności[1]. Początkowo nie była noszona powszechnie przez Żydów, upowszechniła się w czasach średniowiecza, kiedy to wprowadzono prawo nakazujące odróżniać żydów od chrześcijan (w 1215 roku Czwarty Sobór Laterański nakazał żydom i muzułmanom w krajach chrześcijańskich ubieranie się w sposób odróżniający ich od chrześcijan)[10][11].
Jarmułka dla żydów nie jest przedmiotem posiadającym świętość, w przypadku zużycia może być wyrzucona i zastąpiona nową[9].
Kolory jarmułek
Chasydzi tradycyjnie noszą jarmułki w kolorze czarnym. W czasie świąt żydowskich często zakładane są białe jarmułki. Żydzi jemeńscy i gruzińscy noszą jarmułki bogato zdobione[8].
W katolicyzmie
Osobny artykuł: piuska.
Jarmułki na głowach chrześcijańskich duchownych widoczne są już na XIII-wiecznych freskach[12]. Jarmułka, zwana też piuską, jest odznaką godności kościelnej[13]. Papież nosi białą jarmułkę, kardynałowie czerwoną, biskupi amarantową, a mniejsi rangą duchowni czarną[12].
Zobacz też
Informacje w projektach siostrzanych
Multimedia w Wikimedia Commons
Definicje słownikowe w Wikisłowniku
sztrajmł
kolekcja Philippi