Licho >;) to Słowiański Demon kobiecy na który nie ma metody :) trzeba przeczekać i może Polubić? >;PP

Previous Topic Next Topic
 
classic Klasyczny list Lista threaded Wątki
5 wiadomości Opcje
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Licho >;) to Słowiański Demon kobiecy na który nie ma metody :) trzeba przeczekać i może Polubić? >;PP

Lothar.
W kwestii demonów szczególnie niebezpiecznych dla człowieka nie można zapomnieć również o Lichu, o którym pamięć wciąż się zachowała za sprawą utartych językowych fraz licho nie śpi, licho nadało, licho wie, licho wzięło, pal licho, do licha itd. Kim jest zatem ta zagadkowa istota, którą wciąż uparcie przywołujemy, mimo pozornego odejścia od rodzimych wierzeń demonologicznych?

Licho było wyjątkowo złym demonem, którego można odbierać jako antropomorfizację ludzkich nieszczęść, złej doli i wszystkich chorób tego świata. Przeważnie wyobrażano ją sobie jako przesadnie wychudzoną kobietę z jednym dużym okiem umiejscowionym pośrodku czoła. Licho wędrowało po świecie w poszukiwaniu miejsc, gdzie ludzie byli szczęśliwi. Gdy już takie odnalazło, często podpalała je, zsyłała głód, biedę, zarazy i inne przykrości, po czym odchodziło w dal. Czasem jednak Licho na złość mogło zamieszczać w ludzkim domostwie, szkodząc przy każdej możliwej sposobności gospodarzowi i domownikom. Przed Lichem nie było można się w żaden sposób ochronić. Jedyną skuteczną bronią na nią były cierpliwość i odporność: zarówno fizyczna, jak i psychiczna.
Autor: mli13 ©
Podsumowanie:

Świat słowiańskich wierzeń demonologicznych jest niesłychanie szeroki, czego najlepszym dowodem jest ten obszerny przegląd, który jedynie zarysowuje ogólnie sylwetki najważniejszych rodzimych demonów. Każde pomniejsze stworzenie z tej warstwy wierzeń zasługuje na szczegółowsze omówienie w odrębnym wpisie, jednak to całościowe spojrzenie pozwala na dostrzeżenie zarówno różnorodności, jak i wewnętrznej jednolitości tego zespołu przekonań. Pozwala to wnosić o tym, że słowiańska demonologia stanowi najstarszą zachowaną warstwę wierzeń z naszych ziem. Najstarszą, ale też bardzo dobrze zachowaną za sprawą gorliwego kultywowania tradycji oralnej.

Wierzenia naszych praojców otaczają nas dookoła każdego dnia. Nie tylko za sprawą ludowych opowiastek i baśni, ale też dzięki literaturze. Takie gatunki jak fantastyka, groza i horrory garściami czerpią z tej niższej warstwy religii, gdyż autorzy je tworzący doskonale zdają sobie sprawę, że to właśnie ta część wierzeń w sposób szczególny oddziaływa na człowieka: na jego wyobraźnię, naturę i pierwotny instynkt. Warto pamiętać również o tym, że strach przed upiorami i potworami jest znacznie starszy niż kultura, która spopularyzowała poszczególne wyobrażenia. Strach towarzyszył człowiekowi na długo przed tym, nim zdążył pomyśleć o tym, że duchy, demony i inne stwory mogą pełnić funkcję rozrywkową i kulturotwórczą.
Ceneo.pl

Źródła:
B. Baranowski: W kręgu upiorów i wilkołaków.
A. Gieysztor, Mitologia Słowian.
Andrzej Kempiński, Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich.
K. Moszyński, Kultura ludowa Słowian.
L. Pełka, Polska demonologia ludowa.
J. Strzelczyk, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian.
W. Vargas, P. Zych, Bestiariusz słowiański.
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Licho >;) to Słowiański Demon kobiecy na który nie ma metody :) trzeba przeczekać i może Polubić? >;PP

Lothar.



CETNO i LICHO
Kategorie: etymologia, semantyka, starocia

CETNO i LICHO

Wiecie co to takiego? To gra, w którą grano, zanim pojawiły się smartfony, komórki, komputery, zanim pojawiły się telewizory i radia, ba! jeszcze dużo, dużo wcześniej – nim w domach i mieszkaniach pojawiły się najzwyklejsze łazienki, woda i prąd… CETNO i LICHO to gra polegająca na zgadywaniu: jedna osoba chowa coś w garści, a druga zgaduje, czy przedmioty zamknięte w dłoni są w liczbie parzystej czy nieparzystej. Dlaczego CETNO i LICHO? CETNO to stary, polski wyraz mający znaczenie ‘liczba parzysta’, a LICHO – równie stary i równie polski wyraz – oznaczał niegdyś nie tylko ‘zły duch, diabeł’, lecz także ‘liczba nieparzysta’. W CETNO i LICHO – zwane także CET i LISZKA – grano z zapałem przy każdej okazji i w rozmaitych wersjach. Chowano więc w dłoni małe przedmioty – orzechy laskowe, kamyki, ziarna – i odgadywano, czy są do pary czy nie; rzucano kośćmi: co wypadnie? CETNO – parzysta liczba czy LICHO – nieparzysta; robiono znaki (zwykle kreski) w popiele, na piasku, na czym się dało – i liczono, czy ich liczba to CETNO czy LICHO. Była to nie tylko zabawa, lecz także wróżba, a nawet swoista ruletka: CETNO i LICHO przyjmowało formę zakładów albo przepowiedni, przy czym zawsze CETNO – parzyste – było wróżbą pomyślną, a LICHO – nieparzyste – niepomyślną, zapowiedzią nieszczęścia.

Źródło: [SJP PWN; SJP Dor; SJP L; USJP; ESJP, I, 118]

Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Licho >;) to Słowiański Demon kobiecy na który nie ma metody :) trzeba przeczekać i może Polubić? >;PP

Lothar.
Cetno i licho – prosta gra losowa o pochodzeniu staroeuropejskim.
Historia
Fafernuchy, kurpiowskie ciastka, którymi gra się w cetno i licho

Grecy znali tę grę pod nazwą artiazein[1], a Rzymianie – ludere par impar[2]. Gracze mieli za zadanie zgadnąć, czy liczba przedmiotów, o które się gra[3], jest parzysta (czetno, cetno[4][5], cet[6][7][8], cot[9] lub čet[10]), czy nieparzysta (licho lub liszka[11][12][13]). Dawniej słowo cetno oznaczało równą liczbę[14][15]. Licho oznacza tu coś nie do pary[16][17], nieszczęście albo diabła[3][18][19][20][21]. Grano m.in. o białe i czarne pionki lub za pomocą linii narysowanych w popiele czy piasku. Gra miała wówczas podtekst religijny i odnosiła się do przywoływania rodzanic[22].

Grano z użyciem małych przedmiotów: kamyków, orzechów, ziaren[23]. Wykorzystywano również pieniądze[24]. Gra mogła przyjąć formę zakładu lub wróżby: cetno przepowiadało pomyślność, licho niepowodzenie[23].

Gra była powszechna do XX wieku[25]. Współcześnie występuje w regionie kurpiowskiej Puszczy Zielonej i Białej[26]. Gra się w nią za pomocą fafernuchów chowanych w dłoniach[27]. Gdy współzawodnik udzielił błędnej odpowiedzi, musiał oddać swoje ciastka[28][29].
W tekstach kultury

Nazwę gry wykorzystano w tytułach książek[6][30]. Odwołanie do gry pojawia się w wypowiedzi czarodzieja Istredda w opowiadaniu Okruch lodu w tomie Miecz przeznaczenia autorstwa Andrzeja Sapkowskiego[31]. Wspomina ją również Maria Dąbrowska w opowiadaniach Boże Narodzenie oraz Uśmiech dzieciństwa[8][32].

Przed 1945 nakładem wydawnictwa A.J. Ostrowskiego (Łódź–Warszawa) została wydana pocztówka z obrazem Jana Czesława Moniuszki pt. Cetno czy licho. Ułan przedstawiającym kobietę siedzącą przy stoliku, opierającego się o mebel ułana i rozmawiającego z nim Żyda z koszykiem w ręce[33].
Przypisy

A Dictionary of Greek and Roman Antiquities (1890), ARTIAZEIN, www.perseus.tufts.edu [dostęp 2022-07-19].
A Dictionary of Greek and Roman Antiquities (1890), PA´CTIO, PA´CTIO, PAR IMPAR LUDERE, www.perseus.tufts.edu [dostęp 2022-07-19].
Cetno–licho, www.gutenberg.czyz.org [dostęp 2022-07-19].
Samuel Bogumił Linde, Słownik języka polskiego, t. 1, cz. 1: A–F, 1808 [dostęp 2022-07-19] (pol.).
Andrzej Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1: A–K, Warszawa 2000.
Józef Ignacy Kraszewski, Cet czy licho. Powieść historyczna z końca wieku XVII, Warszawa 1978.
Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. 1: A–J, 1969.
cetno – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN, sjp.pwn.pl [dostęp 2022-07-19] (pol.).
Dorota Krystyna Rembiszewska, Janusz Siatkowski, Nawiązania czy pożyczki na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim? Cz. IV, „Rocznik Slawistyczny”, 69, 2020, s. 69–119.
Václav Blažek, Numerals. Comparative-etymological analyses of numeral systems and their implications: Saharan, Nubian, Egyptian, Berber, Kartvelian, Uralic, Altaic and Indo-European languages, wyd. 1, [Brno]: Masarykova univerzita Brně, 1999, ISBN 80-210-2070-9, OCLC 42095722.
Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Poznań: Wydawn. Naukowe UAM, 2004, ISBN 83-232-1378-X, OCLC 56775074.
Irena Maryniakowa, Dawna leksyka Ciechanowca i okolicznych wsi, „Acta Baltico‑Slavica”, 36, 2012, s. 147–215.
Wincenty Pol, Dzieła poetyckie Wincentego Pola T. II obejmujący 1. Pamiętniki J. M. pana B. Winnickiego, 2. Mohort, 3. Słowo a sława, 4. Stryjanka, 1904 [dostęp 2022-07-19] (pol.).
Piotr Gąsiorowski, Language Evolution: The Name of the Game: Jakobson Reads Vasmer, Language Evolution, 21 września 2014 [dostęp 2022-07-19].
Magdalena Wójtowicz, Liczby a sacrum w folklorze polskim, Jan Adamowski, Mariola Tymochowicz (red.), „Archiwum Etnograficzne”, 60: Sacrum w kulturze tradycyjnej i współczesnej, 2016, s. 43–54.
Licho, Demony Słowiańskie, 25 sierpnia 2016 [dostęp 2022-07-19] (pol.).
Słownik polszczyzny XVI wieku - licho, spxvi.edu.pl [dostęp 2022-07-19].
Pierre Danet, Nouveau grand dictionnaire ... francois, latin & polonois, enrichi des mellieurs françons [sic] de parler. Avec des notes de critique & de grammaire sur ces trois langues, t. 2, 1745.
Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska/Licho, pl.wikisource.org [dostęp 2022-07-19] (pol.).
Этимология и история слов русского языка, etymolog.ruslang.ru [dostęp 2022-07-19].
Józef Kajetan Trojański, Ausführliches polnisch-deutsches Handwörterbuch zum Gebrauche für Deutsche und Polen. Nebst einem Anhange, das Verzeichniß unregelmäßiger Formen enthaltend, 1835.
Aleksander Brückner, Mitologia słowiańska, 1918.
CETNO i LICHO | Narodowe Centrum Kultury, | Narodowe Centrum Kultury [dostęp 2022-07-19] (pol.).
LICHO NIE ŚPI - FRAGMENTY ETNOGRAFICZNE ODC. 9, www.uni.lodz.pl [dostęp 2022-07-19] (pol.).
Magdalena Wójtowicz, Cetno i licho, czyli o opozycji PARZYSTE – NIEPARZYSTE W folklorze polskim, [w:] Marzena Badach, Katarzyna Smyk (red.), Opozycje jako kategoria kulturowa, wyd. 1, t. 1, Lublin 2016, s. 75–89.
Iwona Choroszewska-Zyśk (red.), Encyklopedia kurpiowska. Fakty i ciekawostki, Ostrołęka: Związek Kurpiów, 2021, ISBN 978-83-963465-0-6, OCLC 1334037878.
Adam Chętnik, Pożywienie Kurpiów. Jadło i napoje zwykłe, obrzędowe i głodowe, Polska Akademia Umiejętności, 1936 [dostęp 2022-07-17].
Maria Weronika Kmoch, Zima na Kurpiach Zielonych: Adwent, Boże Narodzenie, sylwester, nowy rok, zapusty [dostęp 2022-07-19].
Rey smakuje tradycyjnej kuchni kurpiowskiej [Dzień Dobry TVN]. [dostęp 2022-07-17].
Stefan Żółkiewski, Cetno i licho. Szkice 1938–1980, Książka i Wiedza, 1983.
Andrzej Sapkowski, Wiedźmin. Miecz przeznaczenia, Warszawa: Wydawn. superNOWA, 2011, ISBN 978-83-7578-029-1, OCLC 840070016.
cetno – Dobry słownik języka polskiego i poradnia językowa, DobrySłownik.pl [dostęp 2022-07-19] (pol.).

    Cetno czy licho. Ułan, Żyd, panna. J. Moniuszko - 7131911957 - oficjalne archiwum Allegro, archiwum.allegro.pl [dostęp 2022-07-19] (pol.).

Kategoria:

    Gry hazardowe
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Licho >;) to Słowiański Demon kobiecy na który nie ma metody :) trzeba przeczekać i może Polubić? >;PP

Lothar.
No to wróżba na dzisiejszy dzień >;P No nie bardzo :) 1 2 5 Dwa razy Licho raz Cento pośrodku dnia będzie fajnie a początek i koniec hmm mniej fajnie >;P Sami spróbujcie 3 rzuty kostką. Rano, Południe, Wieczór >;P

https://pl.piliapp.com/random/dice/
Odpowiedz | Wątki
Otwórz ten post w widoku wątku
|

Re: Licho >;) to Słowiański Demon kobiecy na który nie ma metody :) trzeba przeczekać i może Polubić? >;PP

Lothar.
Aż mnie... skusiło

Duchowość

Ważne jest, by zdawać sobie sprawę z tego, że niemal we wszystkich przypadkach w pewien sposób przyczyniamy się do tego, co dzieje się w naszym życiu.

Rzadko zdarza się, by rzeczy działy się same z siebie bądź byśmy byli naprawdę ofiarami zbiegów okoliczności i przypadkowych sytuacji.

Zaakceptuj sprawiedliwie to, że odpowiadasz za sytuację, w której aktualnie się znajdujesz, bądź odpowiedzialny przed samym sobą nawet jeśli nie przed innymi i idź dalej.

Czasami rzeczy po prostu się zdarzają, a jeśli tak jest, upewnij się, że w tym doświadczeniu nie jesteś sam i sięgnij po wsparcie. Wsparcie, którego potrzebujesz, naprawdę zawsze jest dla Ciebie dostępne.