Aldous Huxley i filozofia wieczysta >;))

[Lothar.]

Aldous Leonard Huxley (ur. 26 lipca 1894 w Godalming, zm. 22 listopada 1963 w Los Angeles) – angielski powieściopisarz, nowelista, eseista, poeta.
Spis treści

    1 Życiorys
    2 Ważniejsze dzieła Aldousa Huxleya
        2.1 Powieści
        2.2 Opowiadania
        2.3 Eseje
        2.4 Poezja
        2.5 Dramat
    3 Drzewo genealogiczne
    4 Linki zewnętrzne

Życiorys

Jego ojcem był Leonard Huxley, pisarz i wydawca, a dziadkiem Thomas Huxley, znany biolog i eseista. Matka zmarła w 1908 roku, kiedy Huxley miał 13 lat. Wstępną edukację odbył w domu rodzinnym, a następnie w ekskluzywnej szkole średniej Eton College. Studiował medycynę i filozofię w Oksfordzie. W roku 1911 przerwał naukę z powodu zagrożenia ślepotą, a nawet nauczył się alfabetu Braille’a. Po dwóch latach mógł kontynuować studia w Oksfordzie. Także z powodu postępującej ślepoty nie uczestniczył w I wojnie światowej, lecz pracował w administracji państwowej. Po zakończeniu wojny poświęcił się pisarstwu.

W roku 1919 związał się z pismem Athenaeum, a następnie został krytykiem teatralnym w Westminster Gazzette. W latach 20. XX wieku wiele podróżował, przez 7 lat mieszkał we Włoszech (1923–1930), potem na południu Francji, w Ameryce Środkowej, w końcu w roku 1937 osiadł w Kalifornii.

Początkowo zajmował się poezją, wydając większą liczbę tomików poetyckich, z czasem jednak jego zainteresowania skierowały się w kierunku prozy. Jego pierwsza powieść wydana w roku 1921 Crome Yellow, została dobrze przyjęta przez krytykę. Kreślił karykaturalny obraz obyczajowy postaci z angielskiej inteligencji ówczesnych czasów, zgromadzonych na letni wypoczynek w wiejskiej posiadłości. Huxley w błyskotliwy i ironiczny sposób uwiecznił swoich gospodarzy z Garsington Manor, gdzie przebywał w czasie wojny.

Był propagatorem użytkowania środków psychoaktywnych, z których dwóm, meskalinie i LSD-25, poświęcił wiele czasu bezpośrednich badań.

Tuż przed śmiercią, na jego własne życzenie żona podała mu domięśniowo 200 mikrogramów LSD-25 w dwóch dawkach po 100 µg.

Powieść, która przysporzyła Huxleyowi największej sławy, to dystopia Nowy wspaniały świat. Pod koniec życia napisał, jakby w opozycji do niej, powieść Wyspa, prezentującą świat idealny.

Największą popularność w filozofii, zwłaszcza wśród naśladowców z nurtu New Age, zdobyło pojęcie filozofii wieczystej opracowane w książce pod tym samym tytułem.
Ważniejsze dzieła Aldousa Huxleya
Powieści

    Crome Yellow (1921)
    W cudacznym korowodzie (Antic Hay, 1923)
    Jak suche liście (Those Barren Leaves, 1925)
    Kontrapunkt (Point Counter Point, 1928)
    Nowy wspaniały świat (Brave New World, 1932)
    Niewidomy w Ghazie (Eyeless in Ghaza, 1936)
    Po wielu latach (After Many a Summer Dies the Swan, 1939)
    Czas musi stanąć (Time Must Have a Stop, 1944)
    Małpa i Duch (Ape and Essence, 1948)
    Diabły z Loudun (The Devils of Loudun, 1952)
    Geniusz i Bogini (The Genius and the Goddess, 1955)
    Wyspa (Island, 1962)

Opowiadania

    Otchłań (Limbo, 1920)
    Śmiertelne zwoje (Mortal Coils, 1922)
    Mały Meksykanin i inne opowiadania (Little Mexican, 1924)
    Dwie lub trzy Gracje (Two or Three Graces, 1926)
    Brief Candles (1930)
    The Gioconda Smile (1938)
    Consider the Lilies (1954)
    The Ambassador of Capripedia (1961)

Eseje

    Eseje stare i nowe (Essays New and Old, 1926)
    Muzyka nocą (Music at Night, 1931)
    Filozofia wieczysta (The Perennial Philosophy, 1945)
    Drzwi percepcji (The Doors of Perception, 1954)
    Niebo i piekło (Heaven and Hell, 1956)
    Nowy wspaniały świat – 30 lat później – Raport rozbieżności (Brave New World Revisited, 1958)

Poezja

    The Burning Wheel (1916)
    Jonah (1917)
    The Defeat of Youth and Other Poems (1918)
    Leda (1920)

Dramat

    The World of Light (1931)

Filozofia wieczysta (łac. philosophia perennis) – termin użyty po raz pierwszy prawdopodobnie przez Agostino Steuco w książce De perenni philosophia libri X (Lugdunum, 1540), w której chrześcijańska filozofia scholastyczna została uznana za „szczyt mądrości, do którego w mniejszym lub większym stopniu zmierzają wszystkie inne nurty filozoficzne”. To pojęcie dominuje dzisiaj we wszystkich specyficznych rozumieniach tego terminu (odnoszących go do różnych tradycji filozoficznych i mistycznych).

Idea filozofii wieczystej została podjęta przez Gottfrieda Leibniza, który użył jej w sensie wspólnego odwiecznego podłoża myśli, leżącego u podstaw wszystkich religii i filozofii, przenikającego zwłaszcza nurty mistyczne. Do pojęcia tego często dołącza się inne terminy, jak sophia perennis („mądrość wieczysta”, termin renesansowy, używany dziś przez René Guénona), czy religio perennis („religia wieczysta”).

Współcześnie, w zależności od kierunku filozoficznego, „filozofia wieczysta” rozumiana jest jako:

    Cała zachodnia tradycja filozoficzna głównego nurtu (realistycznego i metafizycznego), od Talesa po czasy współczesne (Peter Frederick Strawson).
    Tradycja filozofii realistyczno-metafizycznej nurtu arystotelesowsko-tomistycznego. Taki pogląd głosił zwłaszcza Étienne Gilson; w Polsce takie stanowisko zajmowali m.in. Stefan Swieżawski i Mieczysław Albert Krąpiec. Zdaniem niektórych tomistów (Franciszek Kwiatkowski) pojęcie to jest synonimiczne z pojęciem „teologia naturalna”. Jest to definicja najbardziej rozpowszechniona wśród zawodowych filozofów (w słownikach filozoficznych można często spotkać utożsamienie filozofii wieczystej z tomizmem).
    Filozofia nurtu idealizmu transcendentalnego[1], wywodzącego się od Immanuela Kanta, w ten sposób oznaczona przez Arthura Schopenhauera w myśl tezy: „Prawdziwy realizm może być tylko idealizmem transcendentalnym”. Kant odrzucał możliwość wszelkiej metafizyki, ale Schopenhauer, który w swej myśli inspirował się też filozofią indyjską, nie jest tak kategoryczny w tym względzie.
    Cały nurt idealistyczny w filozofii światowej, zwłaszcza filozofii indyjskiej, a w niej szczególnie nurt wedanty w jej odmianie monistycznej – adwajty. Przedstawicielami takiego rozumienia są: Paul Deussen, Max Müller, Rabindranath Tagore, Aurobindo, Paul Carus. Monizm jest tu uważany za „nową”, „wyższą” postać metafizyki. Zwolennicy tego nurtu nawiązują m.in. do Schopenhauera, ale uważają, że termin „philosophia perennis” odpowiada ściśle sanskryckiemu terminowi sanātana-dharma. Ten ostatni termin oznaczał pierwotnie hinduizm, jednak w interpretacji neowedanty od Vivekanandy oznaczać ma wszelką religijność świata, której źródłem ma być religia wedyjska. Takie rozumienie przejmuje współczesny krysznaizm na Zachodzie (ruch Hare Kṛṣṇa czyli ISKCON – Bhaktiwedanta Swami Prabhupada), a także Osho (guru) w swych dwutomowych rozważaniach nad Pitagorasem zatytułowanych Philosophia perennis[2]. Odmiany tego stanowiska głoszą m.in. Arnaud Desjardins i Ananda Coomaraswamy. Bliski temu stanowisku jest też Mircea Eliade[3].
    Idealistyczna filozofia Aldousa Huxleya – zarazem tytuł jednego z jego głównych dzieł filozoficznych: The perennial philosophy (pol. Filozofia wieczysta([4]). Huxley nawiązuje do myśli indyjskiej i jej interpretacji, zwłaszcza u Paula Deussena i Aurobindo. Do tego rozumienia nawiązują dzisiaj z kolei myśliciele nurtu New Age oraz Alan Watts[5].
    Myśl Kena Wilbera, czasami zwana też „filozofią nowowieczystą”. Ma ona być uzupełnieniem i przekroczeniem myśli Huxleya i Aurobindo.
    Całość filozofii, bez względu na krąg kulturowy i nurt myśli. Takie stanowisko głosi np. Thomas Merton, nawiązując do Huxleya, którego był uczniem, ale przekracza jego myśl i powraca do pierwotnego znaczenia spotykanego u Leibniza. W tym rozumieniu nawiązuje do myślicieli indyjskich (np. Bhagawadgita, Bhaktiwedanta Swami Prabhupada), buddyjskich (zen, therawada np. Daisetz Teitaro Suzuki, Dalajlama), chińskich (np. Zhuangzi), muzułmańskich (sufizm, np. Ibn Abbad) i zachodnich (m.in. tradycja zakonna benedyktyńska, trapistów, ojców pustyni, Święty Jan od Krzyża, Tomasz z Akwinu). Merton nawiązuje do wspólnego wszystkim ludziom pierwotnego doświadczenia mistycznego Absolutu[6].
    Pierwotne intuicje filozoficzne leżące u podłoża wszelkich systemów filozoficznych i dające się na nie przełożyć. Stanowisko takie, pośrednie między stanowiskiem P. Strawsona, A. Wattsa i T. Mertona, zajmuje Joel Kupperman.
    Użycie tego termin przez myślicieli należących do szeroko pojętego nurtu perennializmu lub tradycjonalizmu, takich jak René Guénon czy Frithjof Schuon, zbliża się najczęściej do rozumienia 4, 5, 7 lub 8.

Przypisy

Transcendencja (filozofia)
Bhagwan Shree Rajneesh, Philosophia Perennis. Speaking on the Golden verses of Pythagoras, vol. 1-2, Rajneesh Foundation 1981; wyd. 2: Philosophia Perennis. Talks on Pythagoras, the Philosopher and Mystic, vol. 1-2, Osho Media International, 2009-2011
Zob. zwł. jego pamiętniki.
Aldous Huxley, Filozofia wieczysta, wyd. Pusty Obłok, Warszawa 1989 r., tłum. Jerzy Prokopiuk i Krzysztof Środa; dalsze wydania: wyd. Santorski i ska.
A. Bancroft, Współcześni mistycy i mędrcy, Wyd. Pusty Obłok, Warszawa 1987
T. Merton, Myśli o Wschodzie, Lublin 2003

[Lothar.]

https://www.cda.pl/video/550485ee

[Lothar.]

2 miliony grzywny, 40 lat więzienia, dla człowieka co myśli inaczej? Czy stany, to demokratyczny kraj, wolnych ludzi? Nie namawiam i się nie palę, bo mam to w medytacji za free, tylko się zastanawiam, czego prawodawcy się obawiają? Buntu niewolników? Ludzie nie pójdą na wojny, jak ci od gorzały i papierosów?